Adaptacja piwnicy na mieszkanie - Czy warto i jakich spodziewać się problemów?

W starym budownictwie podpiwniczanie domów było wręcz standardem. Nie ma się czemu dziwić, że remontując budynek lub decydując się na kupno domu zastanawiamy się, jak wykorzystać nieużywane pomieszczenia. Piwnica może stać się nie tylko świetnym miejscem na siłownię czy kino domowe, ale czasami warto wykorzystać ją także na cele mieszkalne. Jest to dobra wiadomość dla wszystkich, którzy potrzebują dodatkowego poziomu, a nie stać ich na rozbudowę ani zakup nowego domu. Zobaczcie co trzeba wiedzieć rozważając adaptację piwnicy na mieszkanie i czy warto podjąć się takiego zadania.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 1 – wysokość pomieszczeń

Zaadaptowanie piwnicy na cele mieszkalne wiążę się ze spełnieniem określonych wymogów. Przede wszystkim wnętrza muszą mieć min. 2,5 m wysokości – jeśli jest inaczej, będziemy musieli postarać się o zwiększenie ich wymiarów pionowych. Pomieszczenia, które posiadają 2,2 m wysokości mogą być jednak przeznaczone na siłownię, salę kinową lub piwniczkę na wina. Według przepisów w tak niskim pomieszczeniu możemy przebywać zaledwie kilka godzin, dlatego nie można ich wykorzystać w formie osobnego mieszkania.

Jeśli pomimo tego wciąż rozważamy adaptację piwnicy na cele mieszkaniowe, powinniśmy zwrócić się do projektanta, który będzie umiał odpowiedzieć nam na pytania: jaka jest głębokość posadowienia budynku, szerokość czy wysokość ław fundamentowych, jakość materiałów z których zostały wykonane fundamenty oraz jaki jest poziom wody gruntowej. Musimy dokładnie znać wszystkie czynniki, by nie okazało się w którymś momencie, że kosztowne prace adaptacyjne będą przerwane i zostaniemy bez pieniędzy oraz nowej przestrzeni mieszkalnej.

W przypadku konieczności zwiększenia wysokości pomieszczeń, najtańszym rozwiązaniem będzie obniżenie podłogi poprzez usunięcie wierzchnich warstw i pogłębienie piwnicy do poziomu ław fundamentowych. W ten sposób nie naruszymy żadnych ważnych elementów konstrukcyjnych. Niestety nie zawsze istnieje taka możliwość i musimy wykonać wykop do poziomu posadowienia budynku. Wiąże się to z zabezpieczeniem i zaprojektowaniem rozporów, które zniwelują napór gruntu na ściany i fundamenty. Minusem tego rozwiązania jest to, że posadzka może nie być na jednym poziomie, gdyż wzdłuż ław fundamentowych najprawdopodobniej powstaną uskoki.

Najdroższym, ale jednocześnie najskuteczniejszym sposobem zwiększania wysokości piwnicy jest podbijanie fundamentów. W tym przypadku musimy skorzystać z usług doświadczonego podwykonawcy, gdyż źle przeprowadzone prace mogą doprowadzić nawet do zawalenia się budynku.

Pamiętajmy również o tym, że pogłębiając wysokość piwnicy musimy zadbać o izolację przeciwwilgociową lub przeciwwodną np. za pomocą pap termozgrzewalnych.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 2 – wilgotność, wentylacja i warunki gruntowo-wodne

Jeśli piwnica jest sucha, na ścianach nie pojawia się grzyb, jest odpowiednio zaizolowana, to mamy kilka dodatkowych problemów z głowy. Stopień zawilgocenia ścian określa się za pomocą specjalnych przyrządów lub poprzez nawiercenie 6 otworów w ścianach i analizę próbek. Jeśli wilgotność ścian murowanych nie przekracza 5%, nie musimy przejmować się żadnymi dodatkowymi pracami. Wilgotność do 12% wymaga osuszania, a powyżej 12% wręcz interwencji specjalistów.

Kolejnym pytaniem, na które warto poznać odpowiedź jest to, czy budynek został postawiony na gruntach przepuszczalnych i woda gruntowa znajduje się min. 1 m poniżej podłogi piwnicy. Jeśli tak nie jest, w pomieszczeniach okresowo może pojawiać się woda.

Często trudno stwierdzić od razu, jaki jest powód zawilgocenia piwnicy. Może to być zarówno uszkodzona izolacja ścian czy brak izolacji poziomej lub złe warunki gruntowe. Najlepiej by tym problemem zajął się specjalista.

W przypadku braku izolacji podłogowej, jeśli została przeprowadzona izolacja przeciwwilgociowa ław fundamentowych, możemy wyrównać piwnicę i wylać na nią warstwę betonu, a następnie dodać właściwą warstwę izolującą. Jeśli ławy fundamentowe nie posiadają odpowiedniej izolacji, możemy np. podciąć ściany i wyłożyć je izolacją z papy asfaltowej, a następnie zalać je betonem lub wytrzymałą zaprawą. Zawsze mamy możliwość skorzystania z termoiniekcji lub mikrofalowej termoiniekcji, która skutecznie osusza mury.

Osuszając piwnicę musimy mieć na względzie zapewnienie odpowiedniej wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej, gdyż bez niej możemy być pewni, że wilgoć ponownie w niej zagości. Jesteśmy w najlepszej sytuacji, gdy w pomieszczeniach znajdują się przewody wentylacyjne – jednak w piwnicach jest to raczej rzadkość. Możemy również ratować się wbudowując kratkę w ścianę zewnętrzną lub używając drzwi o niższej wysokości, które zapewnią swobodny przepływ powietrza. Pamiętajmy o tym, że otwory nawiewny i wywiewny nie mogą być usytuowane zbyt blisko siebie, by nie doprowadzić do pojawienia się grzyba.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 3 – okna, oświetlenie naturalne oraz sztuczne

W piwnicy przeznaczonej na mieszkanie muszą znajdować się okna, które posiadają powierzchnię nie mniejszą niż 1/8 powierzchni podłogi. Jeśli tak nie jest, powinniśmy liczyć się z powiększaniem lub wybijaniem otworów okiennych.

Powiększenie okien jest najłatwiejsze w płytko zagłębionych piwnicach, których ściany mają wysokość min. 90 cm od gruntu. Jeśli tak jest w przypadku naszego domu, możemy poszerzyć otwory okienne lub wykuć nowe, które dostarczą światła do pomieszczeń. Wiążę się to z koniecznością zrobienia nadproży, ale jest to mniejszy wydatek niż koszty związane ze stałą eksploatacją okien znajdujących się poniżej poziomu terenu. W przypadku głębokich piwnic, w których wysokość ściany sięga 60 cm lub mniej niż poziom gruntu, należy zagłębić okna, pozostawiając istniejące nadproża w stanie nienaruszonym. Pamiętajmy o tym, że wtedy dodatkowo musimy zadbać o montaż studzienek okiennych i zapewnić swobodny odpływ wody.

Odnośnie oświetlenia sztucznego raczej odpadnie nam opcja sufitów podwieszanych, które dodatkowo wpływają na wysokość pomieszczeń. Najlepszą opcją jest skorzystanie z tradycyjnego oświetlenia pod postacią lamp sufitowych, podłogowych czy ściennych. Jeśli po czasie okaże się, że w piwnicy przeznaczonej na cele mieszkalne jest zbyt ciemno, nie bójmy się wymiany żarówek na mocniejsze.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 4 – schody

Schody prowadzące do piwnicy są na ogół bardzo strome i wąskie, ponieważ nie są przystosowane do częstego użytkowania. W przypadku adaptacji pomieszczeń na mieszkanie musimy zadbać o ich modernizację, by odpowiadały normom budowlanym. Stopnie powinny mieć odpowiedni stosunek wysokości i szerokości oraz odpowiadać przeciętnej długości stawianych kroków. Pamiętajmy również o tym, że jeśli posiadają więcej niż 9 stopi wymagane jest zbudowanie spocznika. Jeśli nasze schody nie nadają się do modernizacji, musimy wynająć konstruktora czy architekta, który zajmie się stworzeniem nowej, bezpiecznej konstrukcji.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 5 – izolacja termiczna, ocieplenie

Rozważając adaptację piwnicy na mieszkanie, warto wziąć pod uwagę koszty ogrzewania. Większość piwnic w starych domach nie ma ocieplenia spełniającego aktualne wymogi, dlatego musimy albo ocieplić ściany od strony zewnętrznej, co wyeliminuje powstawanie mostków termicznych, lub ocieplić pomieszczenia od wewnątrz. Izolacja zewnętrzna jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem w przypadku domów płytko podpiwniczonych. Drugi rodzaj izolacji musimy jednak zastosować wtedy, gdy piwnica tkwi głęboko poniżej poziomu terenu. Pamiętajmy o starannym dociepleniu ościeży okien i sprowadzeniu izolacji termicznej ścian parteru ok. 50 cm poniżej wieńca, by uniknąć powstania mostka termicznego.

Adaptacja piwnicy na mieszkanie krok 6 – wykończenie pomieszczeń

Ostatnim krokiem w przygotowaniu piwnicy na cele mieszkalne będzie wykończenie pomieszczeń. Jeśli zadbaliśmy o wszystkie niezbędne naprawy i umocnienia, ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia. Posadzki możemy wykończyć zarówno panelami podłogowymi czy płytkami gresowymi, jednak odradza się stosowania prawdziwego drewna, na wypadek pojawienia się niechcianej wilgoci. Świetnym pomysłem jest również wyrównanie powierzchni betonowej i pomalowanie jej na wybrany kolor. Polecam przypomnienie sobie inspiracji miesiąca czerwiec 2017, w których zobaczycie najciekawsze pomysły na wykończenie podłóg.

Odnośnie samych ścian możemy pomalować je za pomocą farby, wyłożyć fototapetą czy kamieniem. Jeśli nasz dom jest murowany, a ściany w piwnicy nie były otynkowane, możemy wykorzystać to na swoją korzyść. W końcu cegła na ścianie to bardzo modne rozwiązanie aranżacyjne! Do piwnicy warto wybierać jasne kolory, szczególnie wtedy jeśli jest ona głęboko osadzona. Podstawowe tricki powiększające optycznie przestrzeń i działające na jej rozjaśnienie również będą na wagę złota.

Czy warto adaptować piwnicę na mieszkanie

Pytanie zawarte w tytule artykułu jest na tyle skomplikowane, że każdy z nas musi na nie odpowiedzieć indywidualnie. Jeśli nasza piwnica jest poprawnie zaizolowana, posiada odpowiednią wysokość i niezbędne otwory okienne, koszty aranżacji nie powinny być wysokie i warto ją przynajmniej rozważyć. W odwrotnej sytuacji możemy liczyć się z dużymi kosztami, które w pewnym momencie przerosną nasze możliwości. Jeśli jednak chcemy zrobić użytek z pomieszczeń i zdajemy sobie sprawę z procesu adaptacyjnego, zaplanujmy roboty i rozpocznijmy działania!

Zdecydowalibyście się na mieszkanie w piwnicy czy wolelibyście najwyżej przeznaczyć ją na saunę, salę kinową czy pralnię?