Balustrady na balkon, taras i schody - co wybrać i z jakimi kosztami się liczyć

Po skończeniu nowych schodów zewnętrznych lub wybudowaniu balkonu często zastanawiamy się, czy dobudować również balustradę, która zapewni nam większe bezpieczeństwo, ale zależnie od materiału także ochronę przed spojrzeniami ciekawskich sąsiadów czy podmuchami chłodnego wiatru. O ile na balkonie jest ona niezbędna, to na schodach czy na tarasie często bywa po prostu elementem dekoracyjnym. Jak jednak wybrać najlepszy materiał na balustradę i z jakimi kosztami się liczyć?

Balustrada – kiedy staje się koniecznością

Balustrada pełni funkcję zabezpieczenia schodów, balkonów, tarasów, dachów, wiaduktów czy mostów. Jest zazwyczaj montowana na krawędzi zabezpieczanego elementu, pełniąc jednocześnie rolę ozdobną.

Wyróżnia się najczęściej dwa rodzaje balustrad – pełną, murowaną z betonu lub z cegły i zakończoną poręczą oraz balustradę z pionowych elementów nazywanych tralkami. W nowoczesnym budownictwie o wiele większą popularnością cieszy się drugi rodzaj balustrad, który może być wykonany np. z betonu, metalu, drewna i jest na stałe połączony z dolną konstrukcją.

Przepisy związane z konstruowaniem balustrad są określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku oraz w późniejszych nowelizacjach. Zgodnie z nimi balustrada powinna być zamocowana przy schodach czy podjazdach, gdy ich wysokość przekracza 0,5 m. Jeśli szerokość schodów przekracza 4 metry, należy wykonać dodatkową balustradę lub poręcz na środku. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego balustrada powinna mieć min. 0,9 m wysokości w przypadku budynków jednorodzinnych, a 1,1 m w budynkach wielorodzinnych. Maksymalny prześwit między elementami wypełnienia nie jest regulowany w pierwszym przypadku, a w drugim wynosi 0,12 m. Wybierając gotowe elementy lub zamawiając balustradę u dobrego podwykonawcy, nie musimy się jednak martwić znajomością przepisów.

Rodzaje balustrad i ich przybliżone koszty

Balustrady betonowe – balustrady wykonane z betonu to raczej rzadkość, którą najczęściej widujemy w blokach mieszkalnych lub w formie gotowych prefabrykatów. O ile w mieszkaniach stanowią na ogół element nowoczesnego wykończenia bez zbędnych ozdób czy rzeźbień, tak w domach mieszkalnych betonowe balustrady są pięknie dekorowane i pasują do klasycznej stylistyki. Decydując się na taki rodzaj materiału pamiętajmy o wykonaniu dobrego odwodnienia, które skutecznie odprowadzi wodę opadową. Wadą balustrad betonowych jest duże zacienienie balkonu (w przypadku dużych, pełnych płyt). Ceny tralek betonowych zaczynają się już od 20-30 zł za metr, chociaż droższe modele mogą kosztować nawet 600 zł za metr.

Balustrady drewniane – drewniane konstrukcje często spotkamy w budynkach wykonanych w całości z tego samego materiału, jak i wykończonych drewnianą okładziną – np. w domach regionalnych, górskich etc. Drewniane balustrady sprawdzą się również na wsi, szczególnie jeśli nasze ogrodzenie zostało wykonane z tego samego materiału. Jeśli nasz dom został wykonany z cegły czy murów pruskich i szukamy sposobu na dodanie mu nieco przytulności, również możemy dołożyć drewnianą balustradę. Pamiętajmy jednak o tym, że pomimo lekkości i naturalności, materiał ten nie należy do najtrwalszych. Decydując się na drewnianą balustradę musimy liczyć się z regularną konserwacją. Ceny drewnianych balustrad zaczynają się już od 160 zł za metr.

Balustrady ze stali – balustrady wykonane ze stali nierdzewnej lub zwykłej cieszą się duża popularnością. Mogą przybierać różne formy – od prostych, nowoczesnych kształtów po dość fantazyjnie formy. Największym plusem takich balustrad jest to, że można je dopasować do każdego kształtu balkonu czy schodów i wykończyć dowolnym kolorem. Jeśli zależy nam na materiale odpornym na działanie wilgoci czy trudnych warunków atmosferycznych, zdecydujmy się na stal nierdzewną. Jeśli zdajemy sobie sprawę z konieczności regularnej konserwacji, możemy zdecydować się na tańszy model wykonany ze zwykłej stali. Ceny balustrad ze stali nierdzewnej zaczynają się od 450 zł za metr.

Balustrady kute – są wykonane z prostych lub giętych żeliwnych sprzętów i nabierają najbardziej fantazyjnych kształtów wśród wszystkich materiałów wykorzystywanych do tworzenia balustrad. Popularnością cieszą się szczególnie ornamenty roślinne, geometryczne czy zwierzęce. Balustrady kute są odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz trudne warunki atmosferyczne. Minusem może być jednak spora waga i trudność w regularnej konserwacji. Ceny balustrad kutych zaczynają się od 200 zł za metr.

Balustrady szklane – najbardziej nowoczesne rozwiązanie na rynku, które doskonale sprawdza się w przypadku nowego budownictwa. Szklane balustrady składają się najczęściej ze stalowej konstrukcji i szklanego wypełnienia, które może być zarówno przezroczyste jak i mleczne. Do produkcji wykorzystuje się na ogół szkło hartowane lub bezpieczne, by zwiększyć bezpieczeństwo ich użytkowania. Ich największą zaletą jest lekkość i wizualne powiększenie przestrzeni. Ceny balustrad ze szkła połączonego stalą nierdzewną zaczynają się od 500 zł.

Balustrady kamienne – są raczej rzadkością, jednak wciąż można je spotkać np. jako formę ozdobnego wykończenia tarasu. Balustrady kamienne np. z piaskowca mogą być wykonane w formie gotowych półfabrykatów, które podobnie jak balustrady betonowe mają swój masywny, elegancki wygląd. Ceny zależne od rodzaju wybranego kamienia.

Dopasuj balustradę do otoczenia

Balustradę należy wybierać kierując się kilkoma przesłankami. Przede wszystkim musimy zdecydować, jaki będzie wymagany kształt konstrukcji. Jeśli chcemy umieścić ją na balkonie w kształcie litery U czy C, będzie ona wymagała odpowiedniego wygięcia balustrad i barierek, które analogicznie nie mogą być wykonane ze wszystkim dostępnych materiałów.

Poza tym warto pomyśleć o tym, czy balustrada musi mieć 0,9 m wysokości. Jeśli chcemy ozdobić nią np. niski taras, nie musimy trzymać się norm budowlanych i potraktować ją jako formę ozdoby.
Wybierając balustradę do wysuniętej płyty balkonowej o niewielkich rozmiarach, lepszym rozwiązaniem będzie lekki, ażurowy model, który nie obciąży optycznie całej konstrukcji. W odwrotnym przypadku, gdy wybieramy rodzaj idealny do dużego, rozległego tarasu, może on być masywny i ciężki, by lepiej komponować się z całością otoczenia.

Balustrady należy przede wszystkim dopasować do otoczenia domu. Przykładowo jeśli nasze ogrodzenie jest wykonane z kutej stali, balustrada wykonana z tego samego materiału będzie świadczyła o naszym dobrym guście i znajomości trendów architektonicznych. Nasz dom jest wykonany w stylu klasycznym i zwieńczony eleganckim żywopłotem? Nie bójmy się betonowej balustrady z gotowych prefabrykatów, która nada mu odpowiedniego tonu. Zakazane jest jednak łączenie różnego rodzaju balustrad – jeśli na schodach posiadamy elementy wykonane z drewna, okalanie tarasu metalową czy szklaną balustradą będzie sprawiało bardzo niekorzystne wrażenie. Przyjrzyjmy się również wykończeniu domu – jeśli jest on nowoczesny, wybierajmy nowoczesna materiały, a jeśli jest np. drewnianym domem z bal zrezygnujmy z metalu, który do niego nie pasuje.

Oczywiście przy wyborze balustrady musimy wziąć pod uwagę koszty jej wykonania i późniejszej eksploatacji. Niektóre gatunki drewna musimy odnawiać co roku, balustradę metalową powinniśmy malować co kilka lat, a betonową wraz z odnawianiem ścian zewnętrznych. Inną kwestią jest jeszcze czyszczenie konstrukcji. W tym przypadku ważny jest zarówno materiał wykonania, jak i sama forma balustrady. Nietrudno sobie wyobrazić wielogodzinne czyszczenie bardzo skomplikowanych, ażurowych form czy szklanych paneli, na których dosyć szybko osiadają zanieczyszczenia.

Bezpieczeństwo i estetyka w jednym

Balustrady na balkonie, schodach i na tarasie nie są wyłącznie sposobem poprawienia ogólnej estetyki otoczenia domu, ale stanowią skuteczną ochroną przed upadkiem dla osób starszych czy dzieci. Decydując się na konkretny materiał wykonania rozważmy wszystkie za i przeciw – w końcu wyższe cena początkowa może skutkować łatwiejszą konserwacją w przyszłości. Do tego nie każda balustrada pasuje do każdego wykończenia domu – jeśli nie jesteśmy pewni ostatecznego efektu, poradźmy się sprzedawcy lub projektanta!

Który rodzaj balustrady wybralibyście do swojego domu? Uważacie że w przyszłości znikną tradycyjne modele z drewna czy z kamienia?