Prawidłowo stosowane uelastyczniacze do betonu pozwalają poprawić parametry fizyczne mieszanek betonowych, wylewek oraz zapraw tynkarskich i murarskich. Plastyfikatory wpływają na zachowanie przez mieszanki odpowiedniej spójności oraz konsystencji, a także poszerzają ich tolerancję na niskie temperatury. Czym dokładnie są plastyfikatory i w jaki sposób ich używać?
Czym są plastyfikatory?
Plastyfikatory to grupa substancji, które redukują oddziaływania międzycząsteczkowe, jednocześnie maksymalizują ruchliwość łańcuchów polimerowych. Takie działanie pozwala poprawić twardość i elastyczność mieszanin budowlanych, przy obniżaniu ich temperatury zeszklenia.
Uelastyczniacze dodawane są w formie dodatków do wylewek, mieszanek betonowych i zapraw. Często wykorzystuje się je również do produkcji tworzyw sztucznych. Zależnie od celu ich zastosowania, produkowane są one w formie sypkiej (w saszetkach) lub płynnej.
Chemiczny podział plastyfikatorów
Plastyfikatory zbudowane są z kwasów karboksylowych i estrów alkoholi. Niemniej jednak ich budowa różni się w znaczący sposób zależnie od przeznaczenia uelastyczniaczy. Pod względem chemicznym plastyfikatory dzieli się na dwie grupy: plastyfikatory ftalanowe i nieftalanowe.
Plastyfikatory ftalanowe
Plastyfikatory ftalanowe poza kwasami karboksylowymi i estrami alkoholi, składają się równeiż z bezwodnika kwasu ftalanowego. Plastyfikatory ftalanowe dzielą się na niższe i wyższe.
Plastyfikatory nieftalanowe (ortoftalany)
Plastyfikatory ortoftalanowe opierają swoją budowę na uwodorowionych plastyfikatorach ftalanowych i na epoksydacji olejów roślinnych. Dzieli się je na:
- adypiniany,
- azelainiany,
- benzoesany,
- cytryniany,
- cykloheksaniany,
- tereftalany,
- trimelitany,
- sebacyniany.
Plastyfikatory do: betonu, wylewek i jastrychu
Plastyfikatory w budownictwie wykorzystywane są głównie jako substancje dodatkowe do mieszanek betonowych, zapraw, wylewek i jastrychu. Nadrzędną funkcją tych substancji jest ułatwienie prac budowlanych oraz poprawa właściwości fizycznych mieszanek.
Plastyfikator do betonu. Źródło: Pexels.com
W budownictwie wykorzystywane są również tzw. superplastyfikatory, które stosowane są głównie do betonu. Są w stanie poprawić mrozoodporność i wodoszczelność mieszanin betonowych.
Pod względem działania plastyfikatory w budownictwie dzieli się na plastyfikatory:
- zagęszczające,
- zwiększające ilość wody,
- uplastyczniające i upłynniające,
- barwiące,
- adhezyjne,
- pianotwórcze,
- ekspansywne,
- przyśpieszające twardnienie,
- przyśpieszające wiązanie,
- opóźniające wiązanie,
- napowietrzające,
- poprawiające wodoszczelność.
Do zalet plastyfikatorów należy zaliczyć również możliwość ograniczenia zużycia cementu przy zachowaniu optymalnych parametrów mieszaniny. Substancje tego typu mogą być również dodawane do materiałów, które będą miały bezpośrednią styczność z ogrzewaniem podłogowym – wówczas wylewka z dodatkiem plastyfikatora będzie odpowiednio zabezpieczona przed korozją zbrojenia. Poza tym wylewka nie zmieni swoich właściwości pod wpływem wysokich temperatur i będzie cechowała się większą przewodnością cieplną. Użycie plastyfikatora nie może być większe niż 5 procent masy cementu.
Plastyfikatory do posadzek
Domieszkiwanie plastyfikatorów do posadzek wylewanych na balkonach i tarasach poprawia ich zwięzłość oraz przyczepność podłoża.
Plastyfikatory do zapraw
W przypadku plastyfikatorów stosowanych w zaprawach murarskich i tynkarskich możliwe jest ograniczenie zużycia wapna. Dzięki domieszkiwaniu plastyfikatorów w zaprawach są one o wiele łatwiejsze w aplikacji i rozprowadzaniu, ograniczając ilość wykwitów i zacieków.
Plastyfikator do zapraw. Źródło: jurga.com.pl
Plastyfikatory nie tylko w budownictwie
Plastyfikatory do lakieru
Plastyfikatory do lakieru stosowane są przede wszystkim do uelastycznienia bazy lakieru, co pozwoli wytworzyć mocniejszą i trwalszą powłokę lakierniczą odporną na pękanie i odpryski. Stosowanie dodatków plastyfikatorów w lakierach rekomendowane jest przede wszystkim w przypadku powierzchni odkształcających się.
Plastyfikatory do gumy
Użycie plastyfikatorów w przypadku wyrobów gumowych pozwala wpłynąć na wiele cech produktów – m.in. na poprawę ich elastyczności, rozciągliwości, wodoodporności, czy sprężystości.
Plastyfikatory do uszczelniaczy i klejów
Uelastyczniacze wykorzystywane są dość powszechnie do domieszkiwania w uszczelniaczach i klejach. Wpływają one dodatnio na parametry użytkowe oraz żywotność powłok. Dzięki użyciu prawidłowego plastyfikatora możliwe jest zmarginalizowanie szans na wystąpienie awarii połączeń klejonych lub uszczelnianych, co wpływa na poprawę długotrwałej i bezawaryjnej eksploatacji.
Plastyfikatory w farmacji
W branży farmaceutycznej również wykorzystuje się uelastyczniacze. Ich podstawowym zadaniem jest pełnienie funkcji rozpuszczalników lub stosowanie w ramach wierzchnich powłok leków. Dodatek plastyfikatorów zapobiega pękaniu oraz złuszczaniu się leków, poprawiając wytrzymałość mechaniczną kapsułek i kontrolując czas uwalniania się leków w organizmie.
Marcin Cichocki
Magister inżynier Elektrotechnik i copywriter techniczny z wieloletnim doświadczeniem. Pisze content techniczny - od AGD/RTV, przez IT, budowlankę, aż po wysoce niszowe branże. Pasjonat sportu i miłośnik dobrej fantastyki. Więcej o nim przeczytasz w Kuźni Treści, w której wykuwa swój content.
