Drewniany strop a poddasze użytkowe - jak wykończyć?

Mieszkasz w drewnianym domu i masz nad sobą drewniany strop? A może Twój dom jest murowany, ale strop z drewna? Stoisz przed decyzją, aby dokonać adaptacji nieużytkowego strychu? Polecamy ten artykuł, który krok po kroku podpowie jak zyskać dodatkową przestrzeń mieszkalna na dotychczas nieużytkowanym piętrze!

Drewniana podłoga, źródło: Pixabay

Adaptacja poddasza z drewnianym stropem – od czego zacząć?

Jeśli mieszkasz w leciwym, drewnianym domu z drewnianym stropem, to obowiązkowo powinieneś na początek sprawdzić stan techniczny domu. Jeśli dom jest drewniany i nowy, to należy rozplanować wygląd strychu i ustalić kolejność prac. Jeśli dom jest murowany i ma drewniany strop, to również należy sprawdzić, czy konstrukcja nośna dachu wytrzyma docieplenie i obudowanie.

Poddasze w trakcie remontu, źródło: Pixabay

W każdym przypadku powinno się oszacować z fachowcami:

• wysokość poddasza. Aby wygodnie w nim mieszkać nie powinno być niższe niż 2,5 m przy uwzględnieniu posadzki po remoncie oraz wysokości sufitu po zakończonej adaptacji,
• szczelność połaci dachowych,
• jakość stropu i jego stan. Strop musi być porządnie „prześwietlony”, gdyż na nim będą opierały się nowe obciążenia (posadzki, ścianki działowe, meble, inne wyposażenie adaptowanych pomieszczeń),
• jakość istniejącego ocieplenia poddasza, bądź wycena docieplenia, jeśli dach nie był wcześniej ocieplony,
• określić miejsca, którymi funkcjonujące na dolnym poziomie media będą mogły być wyprowadzone na poddasze.

Poddasze użytkowe, źródło: Pixabay

Przepisy

Adaptacja poddasza jest dla zwykłego człowieka sporym wyzwaniem. W obliczu wielu zmian w polskim prawie budowlanym lepiej dopytać fachowców lub doczytać w kilku źródłach czy to, co sobie zaplanowaliśmy na nieużytkowanym dotąd strychu wymaga jakiś określonych formalności. Jak zaplanować ten bardzo poważny remont? Co załatwić? Decydując się na remont poddasza musimy wziąć pod uwagę , że czeka nas szereg prac, które mogą wymagać zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi – podjęcia przez nas określonych kroków zanim przystąpimy do pracy. Szczególnie ważny jest dla nas w tym temacie art. 71 ust.1 prawa budowlanego. Jedną z takich formalności jest uzyskanie zgody na zmianę sposobu użytkowania (wymagane jest zgłoszenie). W zależności od zakresu prowadzonych prac remontowych, czy budowlano-remontowych może zaistnieć potrzeba uzyskania pozwolenia na budowę lub obowiązek zgłoszenia robót budowlanych! Pamiętać należy, że od powierzchni użytkowanej w domu płacimy podatek, a skoro powierzchnia domu się poszerzy, to powinniśmy poinformować odpowiedni organ podatkowy o włączeniu poddasza do powierzchni użytkowej budynku, tak, aby móc wciągnąć podany przez nas metraż do odpowiednich wyliczeń podatkowych. Odpowiednie dokumenty składa się w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta na prawach powiatu. Jeśli planowane roboty na poddaszu wymagają zgłoszenia i uzyskania tzw. „zgody milczącej” urzędu, to sprawę załatwia się w jednym piśmie! Kiedy trzeba załatwić pozwolenie na budowę?

• jeśli zamierzasz nadbudować dom i obszar oddziaływania wykracza poza własną działkę (w przypadku budynków w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub usytuowanej od granicy działki mniejszej niż 3 lub 4 m.
• jeśli zamierzasz przebudować ściany bądź inne elementy konstrukcyjne tak, że powiększy się obszar oddziaływania domu na tereny przylegające (np. zmiana konstrukcji i pokrycia dachu, która spowoduje, że zacieniony zostanie budynek sąsiedni, bądź wzrośnie ryzyko rozprzestrzenienia się ognia)
• jeśli zamierzasz wybić otwory okienne w ścianach, które znajdują się w odległości mniejszej niż 4 m od granicy (wymaga to dodatkowo uzyskania zgody na odstępstwo od przepisów budowlanych!)
• jeśli będziesz dokonywać rozbudowy instalacji gazowej – wówczas do wniosku o pozwolenie na budowę dołączamy obowiązkowo jeszcze inne dokumenty.

Jakie roboty nie wymagają podjęcia żadnych formalności?

• wymiana instalacji lub doprowadzenie na poddasze : wody, kanalizacji, energii elektrycznej, ogrzewania,
• wykonanie ścianek działowych
• montaż urządzeń sanitarnych
• montaż drzwi i okien, bez zmiany ich powierzchni pierwotnej
• demontaż i montaż schodów wewnętrznych
• prace ociepleniowe i wykańczające.

W przypadku, gdy adaptacja poddasza nie wiąże się z jakimiś poważnymi pracami budowlanymi to i tak powinniśmy powiadomić starostę lub prezydenta miasta na prawach powiatu. O czym? O zamierzonej zmianie sposobu użytkowania części budynku lub pomieszczeń na strychu. Jeśli zgłosiłeś w urzędzie, że będziesz użytkował poddasze inaczej niż dotychczas, to masz 2 lata na przeprowadzenie określonych prac i mamy 14 dni na poinformowanie właściwego organu podatkowego, aby naliczał nam inaczej zakres naszego podatku od nieruchomości. Wyższy podatek zapłacimy od następnego miesiąca. Pamiętaj, że inaczej nalicza się podatek od powierzchni, w której jest wysokość od 1,4 do 2,2m, a inaczej dla powierzchni niższych.

Pokój zabaw, źródło: Pixabay

Kolejność prac

W zależności od stanu technicznego poddasza, specjaliści określili, że powinno się zaplanować następujący harmonogram prac:

1. Wzmocnienie lub przebudowa konstrukcji drewnianego stropu
2. Przedłużenie lub modernizacja pionów instalacyjnych
3. Wykonanie podłogi lub naprawa istniejącej.
4. Zamontowanie okien połaciowych, jeśli jest konieczność doświetlenia wnętrz – O doświetlaniu możesz przeczytać TUTAJ!
5. Rozłożenie folii wstępnego krycia, jeśli dotychczas wewnątrz jej nie było
6. Ocieplenie ścian i sufitu jeśli wcześniej dach i ściany szczytowe nie były ocieplone
7. Rozprowadzenie instalacji
8. Wykonanie ścian działowych
9. Rozprowadzenie instalacji po wydzielonych pomieszczeniach
10. Wykończenie ścian, skosów i sufitów
11. Wykonanie podłóg w wydzielonych wnętrzach
12. Montaż wyposażenia

Poddasze zawsze warto przekształcić w dodatkową przestrzeń mieszkalną lub funkcjonalną (pralnia, garderoba, innego rodzaju schowki). Na strychu można też zaaranżować przestrzeń dla rozrywki, gabinet, pokoje dla dzieci lub pomieszczenia dla gości! Na etapie naszego wyobrażenia strychu lub ewentualnego rysunku współpracującego z nami architekta warto zasięgnąć rady fachowca, który podpowie, czy nasza wizja jest realna i wykonalna oraz, czy coś należy wzmocnić, wymienić, naprawić. Adaptacja poddasza to także zminimalizowanie strat ciepła i realne poprawienie standardu energetycznego własnego domu!

Sypialnia na poddaszu, źródło: Pixabay

Drewniany strop wady i zalety

Stropy drewniane wykonuje się teraz i wykonywało się dawniej w drewnianych i …. w murowanych domach. Tradycyjne drewniane stropy są skonstruowane z grubych belek rozstawionych co 100 do 150 cm albo z cieńszych belek, za to rozstawionych gęściej na przykład co 40 do 60 cm. Od domu strop drewniany jest maskowany. Dawniej tynkiem trzcinowym, obecnie płytami gipsowo-kartonowymi. W domach murowanych zdarzają się stropy drewniane, zwykle posadowione nad ostatnią, mieszkalną kondygnacją. W budynkach murowanych jest to jednak rzadsze rozwiązanie ze względu na słabą akustyczność. Jakie są zatem zalety drewnianych stopów? A jakie wady?

Zalety: lekkość, szybkość montażu, brak prac mokrych, a więc montaż jest możliwy także zimą, izolacyjność termiczna na wysokim poziomie, w przypadku, gdy przestrzeń pomiędzy belkami jest wypełniona materiałem ciepłochłonnym, pięknie prezentuje się we wnętrzach nawet jeśli pozostaje nieosłonięty, nadaje się do każdego rodzaju budynku, łatwo jest go przebudować i dokonać w nim zmian

Wady: słaba zdolność do tłumienia dźwięków, podatność na korozję, palność, „pracowanie” stropu – wyginanie, skrzypienie, bez odpowiedniego zabezpieczenia strop narażony jest na pożar, jest mniej wytrzymały od betonowego, ma gorsze właściwości akustyczne, może być narażony na działanie grzybów, owadów, na wilgoć i zróżnicowaną temperaturę.

Użytkowe poddasze, źródło: Pixabay

Rodzaje stropów drewnianych i ich wykończenie

Wyróżnia się kilka rodzajów drewnianych stropów. Ze względu na konstrukcję i osadzenie stropu można zdecydować się na różnorodne sposoby wykończenia. Oto podział stropów:

• strop belkowy
  
  Elementami nośnymi są belki z litego drewna albo z drewna prefabrykowanego. Stosuje się belki o wymiarach 20 do 40 cm wysokości, 8 do 20 cm szerokości i 15 cm długości. Belki montuje się co 60 do maksymalnie, co 150 cm! Poszycie stropu wykonuje się z desek i od spodu montuje się zwykle podwieszany sufit, czasami pozostawia się odsłoniętą konstrukcję, co ma swoje walory wizualne i tworzy w pomieszczeniach niezwykły klimat wiejskich chat.
  
  
• strop drewniany na belkach stalowych
  
  zwykle wykonuje się w domach murowanych, gdy trzeba zastąpić wcześniejszy, drewniany strop. Elementem konstrukcyjnym są belki tzw. dwuetowe nazywane tregrami. Tregry opierają się na ścianach nośnych w odstępach 90 do 120 cm. między belkami jest przestrzeń, która wypełnia się specjalnymi żelbetowymi płytami. Można też wykonać cienką płytę monolityczną.
  
• strop drewniany, żebrowy
  
  wykonywany często w domach o konstrukcji szkieletowej. Elementem nośnym są gęsto rozstawione „żebra”- co 30 do 60 cm. Żebra są długie nawet na 5 m. i wykonane z drewna litego lub klejonego bądź z drewnopodobnych lub drewniano-stalowych dwuteowników. Pomiędzy żebrami montuje się tzw. przewiązki z desek, skrzyżowanych łat lub specjalnych stalowych taśm. Do takiego stopu mocuje się płyty poszycia (z płyt wiórowych, OSB, sklejki lub drewna), a do tego montuje się podwieszany sufit.
  
  
• strop drewniany belkowo - żebrowy
  
  jest dziwnym połączeniem stropu belkowego i żebrowego. Elementem nośnym są belki i żebra. Żebra opierają się na belkach lub są do nich doczepione za pomocą specjalnych wsporników.

Wykończenie stropu, źródło: Pixabay

Wykończenie stropu i typy podłóg

W stropach drewnianych ważna jest sama ich konstrukcja oraz rodzaj wypełnienia przestrzeni pomiędzy belkami. To najważniejsze cechy stropu, aby spełniał on funkcję użytkową. Oto kilka rozwiązań:

1. Strop belkowy lub żebrowy – najczęściej wykończany jest w następujący sposób: na belkach stropowych układa się „na pióro i wpust” tzw. ślepą podłogę w postaci płyt stropowych OSB albo – w innym wariancie – deskuje się strop minimum 33mm. Później montuje się podłogę do belek stropowych z podkładkami filcowymi, a dopiero na tak ułożonej ślepej podłodze układa się właściwa posadzkę. Powstała pusta przestrzeń pomiędzy belkami powinna być wypełniona wełną mineralną. Od spodu powinno się wykonać sufit podwieszany z płyt g-k. To jedno z najtańszych rozwiązań, jednak minusem tak wykończonego stropu drewnianego jest słaba izolacja akustyczna piętra.
2. W przypadku, gdy chcemy uzyskać dobre parametry izolacji akustycznej, to powinniśmy ułożyć dodatkowa warstwę akustyczną w tzw. warstwie posadzkowej stropu. Najczęściej wykonuje się ją następująco: gruba warstwa tzw. ślepej podłogi z desek „na pióro i wpust” ok. 35-38 mm lub z podwójnej płyty OSB 2x20mm. Montuje się ją, tak jak powyżej- na podkładach filcowych do podłogi stropu. Później dokłada się dodatkową warstwę izolacyjną z twardej wełny mineralnej albo ze styropianu. Spowoduje to ocieplenie stropu oraz efekt „pływającej podłogi”. Na tak wykonanym stropie czasami montuje się płyty jastrychu gipsowego lub gipsowo-cementowego – a jeśli nie pozwala na to technologia naszego drewnianego stropu to możemy podłogę odeskować lub wykonać płyty na legarach układając je na paskach filcu na ślepej podłodze. Później wykonujemy właściwą posadzkę. Takie wykończenie jest bardziej czasochłonne i droższa, ale funkcjonalne z powodu izolacji akustycznej. Nie zawsze jednak można je wykonać ze względu na rodzaj konstrukcji stropu!

Adaptacja strychu na dodatkowe piętro użytkowe jest niezwykle trudna, ale z pewnością wdzięczna! W końcu aranżujemy miejsce, w którym możemy stworzyć ulubiony i niesamowity klimat. A słuchając podpowiedzi fachowców możemy funkcjonalnie wykorzystać skosy czy inne newralgiczne miejsca. Pamiętaj, że poddasze będzie zachwycało swoją magiczną atmosferą, jeśli wszystko zostanie „zbudowane” na solidnie wykończonym drewnianym stropie!