Ergonomia w kuchni

Każdy, kto chociaż kilka razy zabrał się za gotowanie zdał sobie sprawę z tego, jak ważna jest kuchenna ergonomia. Osoby, które spędzają w niej więcej czasu wiedzą o tym doskonale i co rusz starają się udoskonalić wygląd swojej kuchni, rozmieszczenie poszczególnych mebli czy przyrządów niezależnie od tego, czy pomieszczenie jest małe czy duże. Można mieć bowiem sporych rozmiarów kuchnię, ale zupełnie niefunkcjonalną z perspektywy osoby przyrządzającej dania czy piekącej ciasta. Na czym polega ergonomia w kuchni? Oto krótki poradnik.

Rozmiary i wielkość kuchni

Ergonomia w kuchni zależy od kształtu pomieszczenia, rozmiaru i przyjętego sposobu rozmieszczenia mebli i sprzętów kuchennych. Jakie są możliwości?

Rodzaje kuchni

Kuchnia jednorzędowa jest najtrudniejszym rozwiązaniem w realizacji „zasady trójkąta”, ponieważ wszystkie sprzęty ustawione są wzdłuż jednej ściany kuchni. Stosuje się ją w kuchniach bardzo wąskich, wnękach czy aneksach kuchennych. Specjaliści zalecają, by na początku umieścić lodówkę, szafkę z blatem, zlewozmywak i kuchenkę, a jeżeli znajdzie się miejsce 30-40 cm to jeszcze blat, by zabudowa nie kończyła się kuchenką. W takiej kuchni liczy się każdy skrawek miejsca, dlatego powinniśmy wykorzystać każdy zakamarek. Warto skonsultować swój pomysł ze specjalistą lub poszukać udogodnień u producentów mebli kuchennych (szafki narożne z mechanizmem obracania zawartości, szafki typu cargo).

Kuchnia dwurzędowa jest zlokalizowana po dwóch stronach kuchni. Jest to optymalne rozwiązanie w szerokich pomieszczeniach, powyżej 2,4 m. Z badań wynika, że najbardziej optymalne rozwiązanie to odległość pomiędzy rzędami nie mniejsza niż 90 do max. 120 cm. Zaleca się, by po jednej stronie ustawiać: szafkę, zlewozmywak, blat i kuchenkę, a po przeciwnej lodówkę i dłuższy blat. Jeżeli kuchnia nie jest zbyt obszerna, to można zamontować blaty rozkładane, które posłużą też jako stół.

Reklama

Kuchnia w kształcie litery L - sprzęty ustawiane są wzdłuż dwóch prostopadłych ścian, co powoduje, że przy dłuższym boku lokalizuje się lodówkę, blat i zlewozmywak, a przy krótszym kuchenkę i szafki. Nie wolno ustawiać piekarnika ani zlewozmywaka na końcach litery L. Taki rodzaj ustawień kuchennych sprawdza się w pomieszczeniach wąskich i długich.

Kuchnia wpisana w literę U jest idealnym rozwiązaniem w dużych pomieszczeniach, które mogą, lecz nie muszą być otwarte na jadalnię lub salon.

Kuchnia wpisana w literę U

Zasada trójkąta w kuchni

Jak urządzić funkcjonalną kuchnię? Jedną z podstawowych zasad jest tzw. “zasada trójkąta roboczego”. Związana jest ona z:

  • ustawieniem mebli kuchennych
  • sprzętu AGD w kuchni
  • kolejnością przygotowywania potraw.

Kolejność wykonywania działań w kuchni zwykle wygląda następująco: wyjmowanie produktów z lodówki, mycie ich, wkładanie do garnka/ na patelnię/do piekarnika. To powoduje podporządkowanie prac trójkątowi roboczemu, na którego wierzchołka są lodówka, zlewozmywak i kuchenka. Pomiędzy nimi znajdują się blaty robocze.

Kuchnia podzielona na strefy

Projektanci kuchni używają określeń „strefy kuchenne”. W każdej kuchni powinny się znaleźć miejsca nazywane „strefami”, które służą do wykonywania określonych czynności. Ułatwią nam one pracę i zaoszczędzą nasz czas.

Jakie strefy powinny znaleźć się w kuchni?

  • Blat do wypakowywania zakupów
  • Miejsce do przygotowywania tzw. zimnych posiłków
  • Miejsce do przechowywania żywności
  • Zamrażarka (jeżeli korzystamy z produktów mrożonych, bądź sami przygotowujemy takie dania)
  • Chłodne miejsce do przechowywania potraw i produktów (lodówka)
  • Strefa mycia produktów, zmywania (zlewozmywak, coraz częściej także zmywarka)
  • Strefa narzędzi roboczych
  • Strefa blatu roboczego służąca do odstawiania naczyń
  • Strefa gotowania i pieczenia (należy rozważyć zamontowanie wyciągu i okapu, wokół kuchenki lub płyty grzejnej powinno być miejsce do odstawiania garnków czy talerzy, a piekarnik zamontowany na wysokości oczu, a nie kolan ułatwi jego obsługę)
  • Blaty robocze służące do siekania, krojenia, ugniatania ciasta, obierania, wypakowywania produktów, odstawiania potraw, osuszania naczyń (powinien mieć nie mniej niż 80 cm długości i znajdować się pomiędzy kuchenka a zlewozmywakiem lub pomiędzy zlewozmywakiem a lodówką)
  • Strefa przechowywania szklanek, talerzy i innych potrzebnych przedmiotów

Ergonomia w kuchni jest ważna, ponieważ w kuchni spędzamy dużo czasu i funkcjonalne rozmieszczenie urządzeń i mebli ma nas wspomóc w zaangażowanym gotowaniu. Nawet jeżeli przebywamy w niej krótko, to zwykle wynika to z tego, że spieszymy się i chcemy wszystkie czynności szybko i sprawnie wykonać. Dlatego ustawienie lodówki, zmywarki, zlewozmywaka i płyty grzewczej ma duże znaczenie. Jedna ze wskazówek dot. funkcjonalnego rozplanowania kuchni i poszczególnych stref mówi o tym, aby ustawić sprzęty i meble zgodnie z ruchem wskazówek zegara w kolejności wykonywanych czynności, tj. od przyniesienia zakupów do gotowania i sprzątania.

Kuchnia z wydzielonymi strefami

Współczesne innowacje w kuchni

W kuchni XXI wieku stosuje się także inne rozwiązania dot. organizacji przestrzeni. Wynika to z większej ilości sprzętów, których używamy: kuchenki mikrofalowe, zabudowane piekarniki i samodzielne płyty grzewcze. Coraz częściej kuchnie projektuje się tak, aby wraz z kuchnią zaprojektować też małe pomieszczenie z przeznaczeniem na spiżarnię. Pojawiły się wyspy kuchenne, które nie realizują zasady tradycyjnego “trójkąta roboczego”. Na wyspach sąsiadują ze sobą płyta kuchenna i zlewozmywak tuż obok siebie! W najnowocześniejszych kuchniach zamiast urządzeń połączonych z szafkami w jednym ciągu, projektuje się meble i sprzęt, które są „oderwane od siebie” i tworzą tzw. wolnostojące stanowiska pracy. Wiele urządzeń może być mobilnych (stoliki na kółkach z blatami roboczymi). Z czego wynikają te zmiany? Między innymi ze sposobu żywienia. Coraz rzadziej gotujemy tradycyjne dwudaniowe obiady, a częściej korzystamy z potraw gotowych podgrzewanych lub opiekanych. Powoduje to, że pomijamy zawarty w „kuchennym trójkącie” etap zlewozmywaka, ponieważ wyciągając produkt z lodówki od razu kierujemy się do piekarnika, kuchenki lub mikrofalówki.

Współczesna kuchnia

Ergonomia w centymetrach!

Pamiętajmy, że funkcjonalna i ergonomiczna kuchnia nie polega wyłącznie na kolejności ustawionych urządzeń, mebli i sprzętów. Ważne są też rozmiary poszczególnych przedmiotów. Na przykład specjaliści postulują cztery wysokości blatu w zależności od rodzaju wykonywanych czynności! Najczęściej jednak ustawiamy blat na wysokości 85cm. Chociaż to też kwestia indywidualna, bo wysokość powinno dopasować do wzrostu osoby najwięcej zaangażowanej w kuchni. Odległość pomiędzy blatem kuchennym a szafkami wiszącymi nie powinna być mniejsza ani większa niż 55-60 cm. Okap kuchenny powinien znajdować się ponad gazową płytą grzewczą na wysokości 65-70 cm, a nad elektryczna płytą grzewczą nie niżej niż 60-65 cm. Ergonomia w kuchni to nie tylko zagospodarowanie przestrzeni zgodnie z zasadą „trójkąta kuchennego”, wydzielenie stref do poszczególnych prac kuchennych, czy funkcjonalne zamontowanie meble (ich wysokość czy szerokość). Ważne jest też wyposażenie mebli kuchennych w odpowiednią ilość szuflad, funkcjonalnych półek czy rozwiązań technicznych związanych z wysuwaniem się garnków, czy innych kuchennych akcesoriów. Nie zapominajmy o odpowiedniej liczbie gniazdek elektrycznych oraz dobrym oświetleniu blatów roboczych!

Najczęściej sugeruje się następującą kolejność dotyczącą rozmieszczenia sprzętów agd i mebli kuchennych:

  • blat,
  • lodówka,
  • zlew, najczęściej pod zlewem kosz na śmieci,
  • główny blat roboczy(od 60-120cm),
  • szafki wiszące nad blatem, aby móc sięgać po przedmioty potrzebne do pracy,
  • kuchenka z okapem
  • blat pomocniczy.

Ergonomia w kuchni

Badania nad ergonomią w kuchni to nie nowość!

Nie zastanawiałeś się nad kolejnością działań? Na ten temat wykonano specjalne badania już w 1922 roku. Amerykańska ekonomistka Christine Frederick przeprowadził eksperyment mający na celu poprawę efektywności w gospodarstwach domowych. Eksperyment do dzisiaj nazywany jest „badaniem niteczkowym”. Kobiecie poruszającej się w swojej kuchni przywiązano nitkę i na podstawie ilości i kierunków prowadzenia nitki zanalizowano plan pomieszczenia i jego ergonomię. Austriacka architektka Margarite Schutte-Lihotzky z kolei mierzyła ze stoperem w ręku każdą czynność wykonywaną przez gospodynie domowe, zapisywała też odległości pomiędzy kuchnią, zlewem, piecem kuchennym i stołem. Te badania doprowadziły do powstania projektu tzw. kuchni frankfurckiej. Kuchnie według tego pomysłu zostały wykonane we Frankfurcie nad Menem w nowo wybudowanych mieszkaniach socjalnych. Badaczki poddały plan kuchni odpowiadający logice mechanicznie wręcz wykonywanych czynności przez gotujące kobiety.

Badania nad ergonomią w kuchni

Każda kuchnia pozostaje do dyspozycji jej użytkowników. Inaczej funkcjonuje w niej małżeństwo z dziećmi, inaczej bez dzieci, jeszcze inaczej osoby, które żywią się poza domem, inaczej osoby gotujące tradycyjne domowe obiady każdego dnia i przyjmują wielu gości. Dlatego zanim przystąpisz do planowania przestrzeni kuchennej w swoim domu czy mieszkaniu warto przemyśleć swoje potrzeby i oczekiwania. Nie zawsze piękna kuchnia jak z żurnala sprawdzi się w naszej codzienności. Trzeba dopasować kuchnię do swoich zwyczajów i stylu życia. To ważniejsze niż myślisz, gdyż podobno w kuchni spędzamy rocznie aż miesiąc! Obliczono, że w ciągu jednego dnia potrafimy ok. 30 razy podchodzić do stołu, ok. 80 razy otwierać i zamykać szuflady czy drzwi szafek kuchennych a na przestrzeni roboczej wykonywać ponad 50 różnorodnych czynności! Poprawne umeblowanie i rozmieszczenie sprzętów w kuchni jest gwarancją skrócenia przygotowywania posiłków aż o 60% a czas przeznaczony na gotowanie o 28%. Dla naszej wygody, oszczędności czasu, energii, nerwów dobrze jest urządzić kuchnię zgodnie z zasadami ergonomii i wdrożyć sprawdzone wskazówki i pomysły.

źródło grafik: Pixabay

Czy artykuł był przydatny? Tak Nie

Data publikacji: 2017-06-06

PODOBAŁ CI SIĘ TEN ARTYKUŁ?

Więcej tego typu treści możesz otrzymywać jako pierwszy, wystarczy się zapisać!

Wyrażam zgodę na przesyłanie mi przez Grupa PSB S.A. Siedziba, WEŁECZ 142 28-100 Busko-Zdrój, NIP: 655-16-40-402, REGON: 29093871, informacji handlowej drogą elektroniczną i telefoniczną (zgodnie z art. 172 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne). Zapoznałem/zapoznałam się z pouczeniem dotyczącym prawa dostępu do treści moich danych i możliwości ich poprawiania. Jestem świadom/świadoma, iż moja zgoda może być odwołana w każdym czasie, co skutkować będzie usunięciem mojego adresu e-mail z listy dystrybucyjnej usługi „Newsletter”.

Obowiązek Informacyjny rozwiń
Autor tekstu

Miłośniczka sztuk i sztuczek, obserwatorka życia codziennego. Mama trójki dzieci, posiadaczka drewnianej chaty oraz dwóch kotów. Lubi przedmioty i wnętrza z duszą. W jej tekstach zobaczycie artystyczną wizję mieszkania, która być może zainspiruje Was do odrobiny szaleństwa we własnym “M”.

Przeczytaj również

Zapisz się do newslettera

Wyrażam zgodę na przesyłanie mi przez Grupa PSB S.A. Siedziba, WEŁECZ 142 28-100 Busko-Zdrój, NIP: 655-16-40-402, REGON: 29093871, informacji handlowej drogą elektroniczną i telefoniczną (zgodnie z art. 172 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne). Zapoznałem/zapoznałam się z pouczeniem dotyczącym prawa dostępu do treści moich danych i możliwości ich poprawiania. Jestem świadom/świadoma, iż moja zgoda może być odwołana w każdym czasie, co skutkować będzie usunięciem mojego adresu e-mail z listy dystrybucyjnej usługi „Newsletter”.

Obowiązek Informacyjny
×

przepisnadom.pl

NEWSLETTER

Chcesz być na bieżąco
z trendami i nowościami?

Zapisz się na newsletter!

Wyrażam zgodę na przesyłanie mi przez Grupa PSB S.A. Siedziba, WEŁECZ 142 28-100 Busko-Zdrój, NIP: 655-16-40-402, REGON: 29093871, informacji handlowej drogą elektroniczną i telefoniczną (zgodnie z art. 172 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne). Zapoznałem/zapoznałam się z pouczeniem dotyczącym prawa dostępu do treści moich danych i możliwości ich poprawiania. Jestem świadom/świadoma, iż moja zgoda może być odwołana w każdym czasie, co skutkować będzie usunięciem mojego adresu e-mail z listy dystrybucyjnej usługi „Newsletter”.

ZAPISZ SIĘ

Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa PSB S.A. Siedziba, WEŁECZ 142 28-100 Busko-Zdrój, NIP: 655-16-40-402, REGON: 29093871, dalej zwana „Administratorem”.... czytaj dalej