Zimowe koszty ogrzewania domu potrafią przyprawić niejednego właściciela o zawrót głowy. Wiele osób, chcąc uniknąć wysokich rachunków, decyduje się na szukanie dopłat do wprowadzania bardziej ekologicznych i energooszczędnych rozwiązań grzewczych.
W ostatnich latach jednym z najważniejszych programów dotujących „zielone rozwiązania” w budownictwie był program dopłat do kredytów na budowę energooszczędnych domów, realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Został zamknięty w połowie 2016 roku z powodu nikłego wykorzystania środków (z puli 300 mln złotych zarezerwowanych na finansowanie zostało wydane zaledwie 2%).
Powodem tak niskiej skuteczności nie był jednak brak zainteresowania inwestorów, ale nieopłacalny sposób finansowania. Aby uzyskać dotację konieczne było wzięcie kredytu na budowę domu w wybranych bankach. Koszty dodatkowe, które musiał ponieść beneficjent (m.in. oprocentowanie kredytu, podatek) sprawiały, że lepiej kalkulowała się normalna pożyczka hipoteczna.
Na miejsce zamkniętego programu otworzono nowe, prowadzone w ramach wojewódzkich oddziałów Funduszu. Obecnie nie ma jednego, kompleksowego programu dopłat, ale można pozyskać pieniądze na realizacje wybranych projektów poprawiających efektywność energetyczną. Warto ich poszukać na szczeblu województwa lub gminy. Oto kilka ciekawych przykładów.
Programy ogólnopolskie
Prosument
Finansujący: | Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki |
Skierowany m.in. do: | osób fizycznych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych |
Obszar: | cała Polska |
Cel dofinansowania: | Poprawa jakości powietrza poprzez zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źródeł energii |
Strona programu: | https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/prosument-dofinansowanie-mikroinstalacji-oze/informacje-o-programie/ |

Program Prosument powstał by finansować tworzenie nowych źródeł energii z zasobów odnawialnych (m.in. wiatru i słońca) oraz modernizację tego typu instalacji. Do wykorzystania na te cele w latach 2014-2022 przygotowano 800 mln zł.
Wnioskować można o dopłatę do kompleksowej realizacji instalacji pozyskującej energię cieplną lub elektryczną z odnawialnych źródeł energii. Fundusz zalicza do OZE m.in. kolektory słoneczne, systemy fotowoltaiczne, pompy ciepła, instalacje wykorzystujące biomasę (kotły, gazownie) oraz małe elektrownie wiatrowe. Instalacja musi spełniać wymogi techniczne zawarte w programie.
Z pozyskanych pieniędzy można sfinansować 100% przedsięwzięcia, biorąc kredyt z dotacją w banku (z czego dotacja to maksymalnie 15% lub 30%) lub starając się o środki bezpośrednio w NFOŚiGW. Dofinansowanie może pokryć wydatki kwalifikowane nawet do 500 tys. zł (w zależności od rodzaju beneficjenta).
Terminy naboru wniosków będą ogłaszane na stronie NFOŚiGW.
Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych
Finansujący: | Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki |
Skierowany do: | przedsiębiorców |
Obszar: | cała Polska |
Cel dofinansowania: | Wykorzystanie energii geotermalnej do ograniczenia zanieczyszczeń powietrza wynikających w niskiej emisji |
Strona programu: | https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/poprawa-jakosci-powietrza-energetyczne/energetyczne-wykorzystanie-zasobow-geotermalnych/ |

Program przeznaczony jest dla przedsiębiorców, którzy chcą zainwestować w jedno z „zielonych” źródeł energii – geotermię. Pieniądze z Funduszu mogą być przyznane albo w formie pożyczek (zwrotnych / bezzwrotnych), albo inwestycji kapitałowych. Minimalnie można otrzymać 1 mln zł, maksymalnie – 90 mln. Pożyczka pokrywa do 75% (lub w przypadku inwestycji kapitałowych – 85%) kosztów kwalifikowanych.
Za pieniądze z programu opłacić można prace związane z ciepłownią geotermalną, a więc inwestycje w nowe obiekty tego typu lub modernizację i rozbudowę już istniejących. Fundusz zapłaci również za wykonanie odwiertu i związane z nim prace i badania.
Wskaźnikami, które będą brane pod uwagę przy ocenie projektu, jest ilość energii pozyskana z OZE (min. 100 tys. MWh/rok), a także obniżenie poboru energii ze źródeł nieodnawialnych (o min. 540 tys. GJ lub 150 tys. MWh rocznie) i emisji dwutlenku węgla (o 45 tys. Mg/rok).
Wnioski można składać do 30.06.2017 lub do wyczerpania puli środków.
Programy regionalne i lokalne
Program Jawor
Finansujący: | Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie |
Skierowany do: | osób fizycznych |
Obszar: | woj. małopolskie |
Cel dofinansowania: | termomodernizacja domów jednorodzinnych, obniżająca zapotrzebowanie na ciepło o min. 25%. |
Strona programu: | https://www.wfos.krakow.pl/jawor |

Program Jawor został stworzony by walczyć z problemem niskiej emisji i smogu w Małopolsce. W jego ramach można sfinansować kompleksową termomodernizację nieruchomości o powierzchni do 600m2. Otrzymane fundusze mogą być przeznaczone na wymianę drzwi zewnętrznych lub okien, a także docieplenie ścian, sufitów piwnic oraz dachów. Dofinansowanie może pokryć do 90% kosztów; 10% to minimalny wkład własny inwestora.
Kwota dotacji jest obliczana na podstawie wskaźników. Dla docieplania ścian i innych elementów konstrukcyjnych przewidziano dopłatę w wysokości 150zł brutto za m2. Przy wymianie stolarki okiennej i drzwiowej można liczyć na 400zł brutto za m2. Całkowita wysokość pożyczki nie może być wyższa niż 100.000 zł, minimalna to 20.000 zł. Co ważne dla inwestorów, część pożyczki jest umarzana.
Program jest skierowany wyłącznie do osób fizycznych. Nie mogą z niego korzystać ani firmy, ani wspólnoty mieszkaniowe.
Programy dopłat do wymiany nieefektywnych pieców węglowych
Finansujący: | wybrane gminy |
Skierowany do: | osób fizycznych, przedsiębiorców, wspólnot mieszkaniowych (w zależności od gminy) |
Obszar: | tereny wybranych gmin |
Cel dofinansowania: | wymiana pieców węglowych na bardziej efektowne i ekologiczne źródła ciepła |
W poszukiwaniu dofinansowania na zmniejszenie strat energii w domu warto skierować się też do własnej gminy. Wiele z nich (zarówno duże – jak np. Kraków, Warszawa, Gdańsk – jak i mniejsze – m.in. Zakopane) oferuje lokalne programy wymiany starych, nienormatywnych pieców węglowych na nowoczesne źródła ogrzewania.
W zależności od gminy pieniądze mogą zostać przeznaczone na zakup kotłów gazowych, pomp ciepła, kotłów 5 klasy na różne paliwa, a także ogrzewanie elektryczne i podłączenie do sieci ciepłowniczej lub geotermalnej. Kwota dofinansowania jest różna w zależności od wybranej opcji, ale dotacja pokrywa nawet 80% kosztów wymiany „kopciucha”.
Najbardziej korzystne dla inwestora programy cieszą się dużym zainteresowaniem, a pula przeznaczonych na nie pieniędzy szybko się kończy. Warto trzymać rękę na pulsie i nie czekać na ostatnie terminy naboru wniosków, bo mogą zostać odwołane ze względu na wyczerpanie funduszy.
Agata
Pasjonatka wrzosów i lawendy, znawczyni prawa budowlanego. Z zamiłowania tekściara, która w swoim życiu przeprowadziła już wiele remontów i umeblowała niejeden pokój. Swoją wiedzę i doświadczenie stara się przekazać w tekstach.