Jak wykonać solidną więźbę dachową

Więźba dachowa musi być bardzo wytrzymała, znosząc obciążenia śniegiem, porywiste wiatry i ciężar pokrycia dachowego. Jakie są rodzaje więźb stosowanych najczęściej w Polsce? Jakich materiałów oraz połączeń powinno się używać, by była ona solidna i trwała? Sprawdź, co możesz dowiedzieć się o więźbie dachowej i wykorzystaj tę wiedzę w przyszłości!

Z czego może być wykonana więźba dachowa

Więźba dachowa jest wykonywana z drewna lub z prefabrykatów. Jej projekt jest zależny od układu funkcjonalnego poddasza, rodzaju pokrycia dachowego oraz możliwości jej podparcia na stałych elementach. Więźba prefabrykowana jest zazwyczaj tańsza i łatwiejsza w montażu, jednak mniej estetyczna – z tego powodu poleca się ją np. na poddaszach nieużytkowych. Z drugiej strony sprawdza się w przypadku dużych powierzchni, gdyż można nią pokryć większe obszary niż więźbą tradycyjną. Pomimo tych licznych zalet jest ona montowana przez specjalistów od producenta (nie obniżmy kosztów montażu) oraz jest zazwyczaj prosta, bez skomplikowanych połaci, lukarn itd.

Do budowy tradycyjnej więźby dachowej stosuje się drewno iglaste – świerkowe lub sosnowe. Powinno być one oznaczone odpowiednim symbolem, który określa rodzaj drewna i jego wytrzymałość na zginanie np. C18, D20, C22, itd. Jeśli mamy do czynienia z bardzo rozpiętym dachem, elementy dachu mogą być klejone (pow. 7 m). Bardzo istotne jest również to, by drewno użyte do budowy więźby tradycyjnej było odpowiednio wysuszone, gdyż pod wpływem zmian wilgotności staje się mniej wytrzymałe, pękając, pęczniejąc itd. Drewno iglaste powinno charakteryzować się wilgotnością w granicach 13-23%. Więźba tradycyjna musi być również odpowiednio chroniona przed korozją biologiczną, dlatego należy ją zaimpregnować odpowiednimi preparatami.

Więźba dachowa, źródło pinterest.com

Rodzaje więźb na domach mieszkalnych

Płatwiowo-kleszczowa

Najpopularniejszy sposób montażu więźby, który można zastosować na dachach stromych, jak i płaskich. Rozpiętość dachu może być dosyć duża, jednak maksymalne wymiary budynku powinny mieścić się w zakresie 12-16 m. Jak rozpoznać więźbę płatwiowo-kleszczową? Główne elementy konstrukcji dachu to wiązary postawione w odległości 3-5 m, które są złożone z dwóch krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i dwóch kleszczy. Kleszcze są umieszczone po obu stronach, by mogły obejmować pozostałe elementy konstrukcji. Wiązary pośrednie są złożone tylko z dwóch opartych na płatwiach krokwi. Zaletą tego rozwiązania jest odciążenie ścian nośnych budynków, przez co otrzymujemy większy poziom bezpieczeństwa konstrukcji dachu i jej trwałość.

Krokwiowo-belkowa

Najprostsza z konstrukcji, która jest polecana do budynków, w których rozpiętość dachu nie przekracza 7 m, a połać dachowa jest nachylona maksymalnie pod kątem 45 stopni. Na czym polega? Krokwie opierają się na górze na kalenicy, a na dole są oparte na poziomych belkach. Rozwiązanie idealne do niewielkich domów jednorodzinnych i domków letniskowych.

Jętkowa

Ten rodzaj więźby dachowej jest polecany do dużych budynków. Jętki to belki poziome, które łączą dwie krokwie znajdujące się przeciwlegle. Krokwie mają zazwyczaj min. 4,5 m i łączą się na górze kalenicy, na dole opierając się na płatwi położonej wzdłuż ściany zewnętrznej budynku. Tego rodzaju więźby są stosowane w przypadku poddaszy użytkowych, dając możliwość dowolnego ukształtowania pomieszczeń.

Kratownice

Mówiąc o najpopularniejszych rodzajach więźb dachowych nie można pominąć kratownic. Są one jednak najczęściej stosowane w budownictwie przemysłowym, w trakcie budowy dużych hal. Charakteryzują się wiązarami kratowymi z drewna bądź ze stali, które są bardzo wytrzymałe i lekkie.

Więźba dachowa - cechy, źródło pinterest.com

Jak wykonać więźbę dachową – stare vs nowe metody

Więźba dachowa na budynku jednorodzinnym powinna być wykonana przez doświadczonego dekarza, jednak jeśli stawiamy elementy małej architektury ogrodowej, możemy potraktować ją jako sprawdzenie własnych sił. Tradycyjnie łączy się elementy więźby dachowej za pomocą łączy ciesielskich. Nie jest to nic innego jak odpowiednie wcięcia w drewnie na głębokość maksymalnie 1/3 wysokości przekroju – czop, zakładka prosta, wrąb. Należy być jednak niezmiernie precyzyjnym. Taką konstrukcję umacnia się często za pomocą kołków drewnianych lub śrub.

Nowoczesne rozwiązania przewidują użycie metalowych łączników, które znacznie przyśpieszają prace i nawet obniżają koszty wykonania więźby dachowej. Łączniki przenoszą siłę z elementów, łącząc i scalając całą konstrukcję. Mogą być niewidocznie - wtedy mamy do czynienia ze sworzniami lub pierścieniami, bądź widoczne takie jak płytki perforowane lub kolczaste.

Więźba dachowa - łączniki, źródło pinterest.com

O czym jeszcze pamiętać

Jeśli chcemy wykonać solidną więźbę dachową, musimy zadbać o wieniec żelbetowy pod murłatą i zamocowanie murłaty.

Więźba dachowa w miejscu podparcia zawsze przekazuje siły pionowe i poziome pozostałym elementom budynku, działając niekorzystnie na elementy murowane. Wieniec i ściany kolankowe pozwalają na bezpieczne przejęcie sił z konstrukcji całego dachu. Murłata to belka drewniana, która umożliwia stałe połączenie konstrukcję dachu z murem. Powinna być ona zamocowana za pomocą prętów gwintowych, które będą zatopione i zakotwione w wieńcu.

Ważny jest również sam moment wykonywania konstrukcji, czyli warunki pracy. Musimy pamiętać o niezwłocznym zabezpieczeniu jej folią paro- i wiatroizolacyjną, które będą odpowiednio chroniły przed przepływem pary wodnej z poddasza na zewnątrz oraz umożliwiały odprowadzenie kondensatu. W ten sposób przeprowadzimy wszelkie prace do końca, bez ryzyka uszkodzenia więźby dachowej.

Więźba dachowa w trakcie budowy, źródło pinterest.com

Więźba dachowa bez tajemnic

Prawidłowo wykonana, a co za tym idzie solidna więźba dachowa jest gwarancją uzyskania trwałej połaci dachowej, która będzie skutecznie chroniła przed opadami atmosferycznymi i innymi niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Ważne jest nie tylko staranne wykonanie jej zgodnie z techniką, ale również wybranie odpowiednich materiałów konstrukcyjnych. Nie ma sensu stawiania więźby z drewna wilgotnego, krzywego lub o niskiej jakości – poskutkuje to prawdopodobnie koniecznością wymiany jej na nową już w niedługim czasie.