Jak zabrać się za zaadaptowanie poddasza?

Mieszkasz w domu, który posiada niezamieszkały strych? Rodzina się powiększyła? Dzieci dorastają i świetnie byłoby zyskać trochę przestrzeni dla każdego z nich? A może jest jakiś inny powód, dla którego coraz częściej myślisz o zaadaptowaniu poddasza?! Zaadaptowanie poddasza i zorganizowanie na nim dodatkowej przestrzeni mieszkalnej jest nie lada wyzwaniem. Jak się do tego przygotować? Jak się za to zabrać? Oto kilka fachowych porad popartych różnymi doświadczeniami remontowymi związanymi z poddaszami bliższych i dalszych znajomych. A dlaczego o tym piszę? Bo adaptacja poddasza przede mną i jak na razie temat mocno mnie przeraża. Weźmy więc wspólnie „byka za rogi” i prześledźmy, co trzeba zrobić, żeby zacząć.

Adaptacja strychu a niezbędne formalności

Zakładając, że zamieszkujemy dom jednorodzinny musimy wziąć pod uwagę fakt, że adaptacja poddasza nieużytkowego na cele mieszkalne wymaga podjęcia pewnych kroków prawno-administracyjnych. To znaczy: uzyskania zgody na zmianę sposobu użytkowania – odbywa się to poprzez zgłoszenie do określonego organu, uzyskanie zgody na wszczęcie i przeprowadzenie prac budowlanych (w zależności od zakresu robót musi to być uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie), przekazanie informacji do odpowiedniego organu obliczającego podatek od powierzchni użytkowej i nieużytkowej o zmianach w sposobie użytkowania budynku. Planując remont i prace adaptacyjne strychu trzeba pamiętać, by nie pominąć żadnej kwestii prawnej. O zamianach w budynku mieszkalnych związanych ze sposobem użytkowania w budynkach mieszkalnych mówi art.71 ust.1 prawa budowlanego. Jeśli zmianom podlegają warunki p.poż., pracy, zdrowotne, sanitarno-higieniczne, ochrony środowiska czy wielkość lub układ obciążeń budynku, to już podlegamy pod zapisy powyższego artykułu. Każda ingerencja w dach wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Przebudowa, nadbudowa, wykonanie lukarny, wstawienie okien połaciowych, podniesienie dachu, zmiana geometrii dachu, zmiana w konstrukcji elementów nośnych (słupów, więźby dachowej, podciągów), dobudowanie na strych schodów (wewnątrz i na zewnątrz), poprowadzenie niezbędnych instalacji - wszystkie te wymienione prac wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Pamiętaj, że na danym terenie obowiązuje zwykle dokument potocznie nazywany „warunkami zabudowy”. Jeśli dokument jest, to trzeba będzie dopasować nasze plany remontowe do zapisów w tym lokalnym akcie prawnym, a jeśli nie, to trzeba będzie uzyskać decyzję urzędniczą o warunkach zabudowy. Decyzja taka jest ważna do 3 lat od uprawomocnienia się.

Adaptację poddasza można zgłosić do odpowiedniego, miejscowego starostwa powiatowego, tylko wtedy, jeśli adaptacja strychu wymaga prac remontowych, ale nie np. konstrukcyjnych, czy związanych z rozbudowaniem dachu. Zgodnie z art. 71 ust. 2-6 Prawa budowlanego można dokonać zgłoszenia wspólnego do starostwa i określić w zgłoszeniu dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania strychu. Koniecznie należy podać także rodzaj i zakres zamierzonych prac wraz ze sposobem ich wykonania i szacowanym terminem rozpoczęcia. Pracownicy starostw często żądają też opisu i rysunku określającego usytuowanie obiektu w stosunku do granic innych obiektów budowlanych, opis techniczny obiektu budowlanego i jego konstrukcji, oświadczenie o posiadanym prawie do użytkowania, poświadczenie wykonania ekspertyzy technicznej sporządzoną prze wykwalifikowana osobę. Jeśli dokonałeś zgłoszenia i do 30 dni od daty jego doręczenia do urzędy nie otrzymałeś sprzeciwu wobec zaplanowanych prac – możesz zaczynać prace. Na zakończenie prac masz 2 lata! Pamiętać należy też, że jeśli remont przeprowadzimy zgodnie z prawem , to w ciągu 14 dni od zamieszkania w nim trzeba zgłosić tę część mieszkalną do właściwego organu podatkowego. Nowość w naliczeniu podatku obowiązywać zacznie od nast. miesiąca.

Zanim zaczniesz adoptować – sprawdź!

Adaptacja strychu wiąże się ze sporym remontem, który pochłonie mnóstwo środków finansowych. Kusząca jest jednak myśl o dodatkowym metrażu, dlatego wielu z nas decyduje się na ten krok jakim jest gruntowny remont strychu i przystosowanie go do celów mieszkalnych.

Zanim przystąpisz do organizacji jakichkolwiek prac koniecznie powinieneś sprawdzić:

• Stan poddasza i jego szczelność, dokładne sprawdzenie dachu budynku, aby wykluczyć wszelkie nieszczelności.
• Stan konstrukcji nośnej dachu, po to, aby oszacować, czy wytrzyma ciężar docieplenia i obudowania.
• Stan stropu, jego solidność i możliwość kolejnych obciążeń
• Wysokość poddasza. Aby wygodnie mieszkać pomieszczenia powinny mieć określoną wysokość, nie powinny być niższe niż 2 do 2,5 m.
• Możliwość podpięcia niezbędnych mediów i rozprowadzenia ich z dolnej kondygnacji na górną.

Jak wykonać adaptację? Krok po kroku….

Żeby zaplanowane etapy prac posuwały się sprawni i fachowcy nie wchodzili sobie w drogę warto przemyśleć i ustalić szczegółowy harmonogram prac. Prace według zaleceń specjalistów powinny wyglądać mniej więcej tak:

• wzmocnienie konstrukcji lub jej konserwacja(o ile zachodzi taka potrzeba)
• przedłużenie pionów instalacyjnych
• położenie nowej lub remont starej podłogi
• zamontowanie okien połaciowych
• ułożenie folii wstępnego krycia od wewnętrznej strony dachu (w przypadku, kiedy nie była rozmieszczona)
• wykonanie ocieplenia sufitu oraz ścian wraz z położeniem warstwy folii paroizolacyjnej
• wykonania instalacji 
• położenie tzw. okładzin na ścianach i suficie
• wzniesienie ewentualnych, potrzebnych ścian działowych
• kontynuacje prac instalacyjnych
• prace wykończeniowe ścian, sufitów i skosów
• ułożenie posadzek lub podług
• montaż wyposażenia.

Ważne wymiary

Pamiętajmy, że powierzchnię pomieszczeń o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m – powierzchnię tę się pomija. Architekci posługują się określeniem „pełne wykorzystanie poddasza”. Oznacza ono, że jest to ta przestrzeń, która osiąga wysokość min. 1,9 m. (określana jako „wysokość stania” ). Pomieszczenia zaaranżowane na strychu będą funkcjonalne jeśli będzie można ustawić w pokojach sprzęty i meble - a do tego jest potrzebna min wysokość 1,2 do 1,5 m. Poddasze mieszkalne powinno mieć min. 2,2 m. W pomieszczeniach ze skosami liczy się średnią ok. 1,9m. Wiele zależy od stopnia nachylenia dachu, ten bardziej stromy powoduje, że wewnątrz szybciej przybywa przestrzeni nad głową w miarę, jak oddalamy się od ścian zewnętrznych. Najbardziej ekonomiczne rozwiązania to te adaptacje, których dokonuje się pod w miarę prostymi dachami.

Pomysły na klimatyczny strych

Każdemu, kto ma w planie adaptację strychu na pomieszczenia mieszkalne z pewnością sen spędza z powiek zagospodarowanie ewentualnych skosów. Z reguły skosy wykańcza się płytami g-k i g-w, ale niektórzy chętnie sięgają po drewno. Są dwie tendencje związane z adaptacją strychu:

1. Pierwsza mówi o tym, że powinno się pozostawić uwidocznioną konstrukcję więźby dachowej
2. Druga mówi o tym, że wszystko należy zabudować, aby elementy konstrukcyjne nie były widoczne i nie przykuwały uwagi.

Z pewnością pozostawienie drewnianych elementów konstrukcji całego strychu nadaje poddaszu niespotykany charakter i atmosferę. Decyzja o takiej aranżacji strychu powinna być podjęta na etapie planowania przeprowadzenia prac remontowych. Dlaczego? Między innymi dlatego, że w inny sposób będzie musiało zostać wykonane ocieplenie dachu. W taki, aby warstwy wełny, pianki czy styropianu nie zasłaniały belek konstrukcyjnych. Można uzyskać też swoisty kompromis, ponieważ można pozostawić odsłonięte tylko wybrane elementy, jak miecze, słupy , czy wybrane płatwie bądź jętki. Wtedy zadanie ekipy remontowej jest dużo prostsze. Oczywiście drewniane elementy należy odpowiednio przygotować. Trzeba je odczyścić, oheblować, zabezpieczyć i można także nadać tym elementom jakiś kolor z wykorzystaniem lakierobejcy, olejobejcy czy dostępnych farb. Poddasze z widocznymi elementami konstrukcyjnymi sprawia wrażenie naturalnego i rustykalnego.

Na poddasze musimy jakoś wyjść

Schody! Remont poddasza wiąze się z wybudowaniem lub odremontowaniem funkcjonujących już w budynku schodów. Najlepiej by schody były ulokowane na środku budynku równolegle do kalenicy. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Czasami schody projektuje się obok zewnętrznej ściany a nawet w ogóle na zewnątrz budynku. Aby schody były wygodne ich kąt nachylenia powinien mieć maksymalnie około 40 stopni. Wygoda w ich użytkowaniu to prosty wzór – podwójna wysokość stopnia i jego szerokość mają dać w sumie 60 do 65 cm a wysokość stopnia nie powinna wynosić od 15 do 19 cm, szerokość zas 30-32 cm. Jeśli chodzi o szerokośc biegu to jest określony prawem i nie powinien być mniejszy niż 80 cm. Jeśli nie udaje się wygospodarować odpowiedniej przestrzeni na wykonanie wygodnych schodów, to w grę wchodzi zamontowanie schodów spiralnych.

Inne uwagi o adaptacji poddasza

1. Koniecznie zadbaj o dobre ocieplenie poddasza. Dobre – oznacza, że w zimie ma być na strychu ciepło, a latem chłodno. Przepisy mówią wyraźnie, że współczynnik przenikania ciepła U nie powinien być wyższy niż 0,18 W (m/K). Wynika z tego, że ocieplenie musi mieć min. 20 cm grubości!
2. Jeśli planujesz postawienie ścianek działowych, to pamiętaj, że najlepiej, aby były wykonane z płyt o grubości 12,5 mm.
3. Odpowiednie płyty g-k powinny być zamontowane w pomieszczeniach do określonych celów. Płyty o standardowym oznaczeniu montuje się w pomieszczeniach suchych, do pomieszczeń wilgotnych i mokrych stosuje się płyty o zwiększonej odporności na wilgoć. Są też płyty o podwyższonej odporności ogniowej.
4. Łazienkę na poddaszu najlepiej zaplanować nad tą, która funkcjonuje już na niższej kondygnacji. Ułatwi to doprowadzenie wody.
5. Skuteczna wentylacja na poddaszu może nie być najłatwiejszym zadaniem, gdyż nawet niewielka różnica pomiędzy poziomami wlotu i wylotu kanałów wentylacyjnych będzie skutkowała brakiem ciągu. Pomóc może montaż na kominie wentylacji wspomagającej ciąg nasady hybrydowej lub zaplanowanie wykonania wentylacji mechanicznej.

Wykorzystanie poddasza do celów mieszkalnych jest dobrym rozwiązaniem dla każdej rodziny potrzebującej trochę więcej przestrzeni. Decyzja o adaptacji nie należy do łatwych, gdyż wymaga nie tylko zgromadzenia odpowiednich środków finansowych, ale przede wszystkim niezłej logistyki. Świetnie, jeśli niektóre prace inwestor może wykonać “własnym sumptem”, jeśli jednak nie może liczyć na siebie, to przed nim duże wyzwanie logistyczne. Trzeba przygotować strych i umówić ekipy remontowe, które wykonają poszczególne etapy prac. Adaptacja strychu przede mną…. Jak uda mi się przeżyć remont strychu i cieszyć dodatkowym metrażem, to obowiązkowo napiszę o swoich doświadczeniach!

źródło: PxHere, Pixabay