Kaskada ogrodowa jest efektownym urozmaiceniem ogrodu, szczególnie o pochyłym terenie. Nadaje mu ona większej dynamiki i nowego wyglądu, a przy okazji działa na nas uspokajająco, dzięki ciągłemu szumowi wody.
Co powinniśmy wiedzieć przed budową kaskady ogrodowej
Kaskady są charakterystycznym elementem ogrodów tarasowych w stylu francuskim i włoskim, co nie oznacza, że nie możemy jej umieścić również w swoim ogrodzie. Na samym początku warto rozróżnić pojęcie kaskady, strumienia oraz wodospadu. Mogą one być ze sobą połączone, ale nie są zdecydowanie tą samą rzeczą. Strumień jest najmniej dynamicznym rozwiązaniem, które umożliwia spływ wody korytem (na nim znajdują się kaskady). Kaskada to takie ukształtowanie elementów tzw. progów, które zapewniają ruch wody (w tym jej dynamiczne spadanie w dół). Wodospad jest elementem, dzięki któremu woda wypływająca w jednym miejscu opada w dół (nie przepływając pomiędzy progami). W wielu dużych ogrodach można spotkać połączenie strumienia, kaskad wodnych oraz wodospadu, ale warto wiedzieć, że są to zupełnie inne pojęcia.
Budowa kaskady sprowadza się do wykonania konstrukcji, która stworzy pożądaną różnicę wysokości. Musi ona współgrać z jej wyglądem i rozmiarami. Jeżeli ciek będzie wąski, przypominający naturalny strumyk, wówczas ujęcie wody nie powinno znajdować się szczególnie wysoko. Bywają jednak konstrukcje z kamieni lub fragmentów skał, tworzące rodzaj ściany, po której spływa woda.
Łącząc kaskadę ogrodową ze strumieniem, musimy przewidzieć jej długość na kilka metrów, szerokość rzędu 0,5-1 metra i głębokość na kilkadziesiąt centymetrów. Niezbędny będzie oczywiście spadek wysokości, który może się stopniowo zmniejszać wraz z końcem całej konstrukcji.
Zalety kaskad wodnych
Zbudowanie w ogrodzie kaskady wodnej ma zdecydowanie wiele zalet, w zależności od tego, do jakiego efektu będziemy dążyli. Poza zwiększeniem dynamiki w ogrodzie, dodaniu mu ciekawszego wyglądu, kaskada doskonale poprawia mikroklimat.
Kaskadę ogrodową jako konstrukcję można wykorzystać w ogrodzie na kilka sposobów. Może być początkiem strumyka, który kończyć się będzie w stawie lub napowietrzać wodę w stawie, jeśli nie pasuje nam do niego fontanna. Zresztą do kaskady staw nie jest niezbędny, bowiem woda może spływać po prostu do niewielkiego zbiornika, skąd z powrotem będzie pompowana na górę.
Kaskada wodna krok po kroku – skrócona instrukcja:
- Zadbaj o odpowiednie ukształtowanie terenu i przygotuj źródło kaskady.
- Oczyść i uszczelnij dno jej biegu.
- Zainstaluj pompę wodną oraz rurę doprowadzającą wodę.
- Zadbaj o wykończenie - obłóż strumień i kaskadę kamieniami oraz obsadź ją roślinami, by lepiej wtopiła się w otoczenie. Rozważ również specjalne oświetlenie.
Dobre ukształtowanie terenu i źródło kaskady
Rozpoczynając budowę kaskady wodnej, musimy przygotować odpowiedni nasyp przylegający do zbiornika wodnego, w którym wydrążymy koryto strumienia, a następnie stworzymy progi i ukosy. Woda nie powinna płynąć jednostajnie w dół, a zbierać się w zagłębieniach, które wyglądają bardziej naturalnie. Najłatwiej zbudujemy kaskadę, jeśli nasz teren posiada naturalne pochyłości.
Po przygotowaniu źródła przystępujemy do wykonania cieku (inaczej strumienia, koryta etc.). Można go zbudować nawet z kawałków wydrążonych z konarów drzewa. Na ogół jednak ciek buduje się ze wspomnianych skał naturalnych, otoczaków czy kamieni polnych. Można wykorzystać także cegły klinkierowe. Kształt cieku i jego długość również nie są ograniczone żadną technologią. Na tym etapie należy również przewidzieć, gdzie będzie kończył się strumień z kaskadami – w oczku, w basenie, czy będzie elementem otwartego biegu wody.
Jak dobrze uszczelnić dno
Dno koryta, przez które będzie przepływała woda należy odpowiednio wyrobić i usunąć z niego wszystkie ostre i wystające elementy (kamienie, korzenie etc.).
Następnie, by zapewnić sobie jak najlepszy obieg wody powinniśmy zadbać o odpowiednie uszczelnienie dna.
Wykorzystuje się do tej czynności:
- folie uszczelniające – grubość od 0,5 do 1,5 mm, mogą to być modele używane do budowy oczek wodnych lub dekoracyjne ze wzorem kamieni;
- siatkobeton – trudny do wykonania uszczelnienia, ale zapewnia możliwość tworzenia nawet nieregularnych kształtów;
- EPDM – geomembrana, która jest odporna na działanie warunków atmosferycznych i uszkodzenia mechaniczne;
- bentonit – gotowe geomaty, które przykrywa się warstwą piaskową;
- wydrążone kawałki drewna;
- gotowe formy ze sztucznego kamienia.
Pompa i filtr wodny
Kaskady ogrodowe są w większości przypadków tworzone na zasadzie zamkniętego obiegu wody. Z tego powodu należy zadbać o filtr oczyszczający oraz pompę, która wywoła pożądany przepływ cieczy. Jeśli nasza kaskada ma działać inaczej i być elementem otwartego obiegu wody, nie musimy przejmować się zakładaniem tego typu urządzeń.
Pompę i filtr powinniśmy zawsze dobierać na podstawie spadku terenu w kaskadzie, jej głębokości, szerokości i długości strumienia. Warto poradzić się ekspertów w punkcie sprzedaży, którzy pomogą dobrać nam odpowiedni model charakteryzujący się dużą wydajnością.
Po wybraniu odpowiedniego urządzenia, przystępujemy do wykopania kanału obok strumienia, w którym umieścimy pompę doprowadzającą wodę do góry. Jeśli planujemy zanurzyć rurę w wodzie na szczycie zbiornika, musimy zastosować zawór zwrotny. Inną możliwością jest ukrycie jej końca pod fragmentem skały lub obłożenie go kamieniami.
Pompę głębinową umieszczamy zawsze w najniższym punkcie kaskady, dzięki czemu odbierze spływającą wodę i doprowadzi ją rurą ponownie do jej źródła.
Wykończenie kaskady wodnej – galeria inspiracji
Wykończenie zależy w dużym stopniu od projektu – tzn. czy jest to konstrukcja murowana, ziemna, czy planujemy otaczać ją kamieniami lub obsadzić wyłącznie roślinnością. Z tego powodu przygotowaliśmy dla was zbiór ciekawych kaskad ogrodowych, które z całą pewnością staną się inspiracją przy tworzeniu własnego projektu. Są one wykonane w odmienny sposób, ale ich cel jest jeden – piękny i zadbany ogród, który może mieć każdy z nas.
Dodatkowe informacje – kaskady murowane i ziemne
Kaskady murowane
Jeśli zamierzamy zbudować kaskadę skalną (kamienną), wówczas należy wymurować odpowiedniej wysokości ściankę. Usadawia się ją na fundamencie wylanym z betonu B15. Samą ściankę również można wykonać z betonu, w drewnianym szalunku (nie zapomnijmy również o zbrojeniu). Jej szerokość musi być dostosowana do wysokości (jeśli kaskada ma być ułożona z płaskich płyt kamiennych, wówczas jest ona w ogóle niepotrzebna).
W ściankę wpuszczamy rurę doprowadzającą wodę na szczyt kaskady. Konieczne jest też umieszczenie pompy oraz zaworu odcinającego dopływ wody i pozwalającego na jej spuszczenie na zimę. Wygodnie jest utworzyć w tym celu u dołu ścianki wnękę zamykaną drzwiczkami.
Woda może wypływać z jednego lub kilku punktów. W drugim przypadku konieczne jest zastosowanie rozdzielacza kierującego wodę do kilku rur.
Instalacja powinna być wykonana z materiału odpornego na niskie temperatury. Nie zaleca się zatem stosowania tworzywa, które nie jest odporne na mróz. Najlepiej sprawdzają się rury metalowe, jeśli zaś rozdzielacz umieścimy blisko wypływu wody, możemy zastosować nawet krótkie odcinki węża ogrodowego.
Kaskady ziemne
Budowa tego rodzaju kaskady sprowadza się przede wszystkim do usypania odpowiednio dużego pagórka. W trakcie pracy należy starannie ugniatać ziemię, aby była możliwe zwarta.
Gdy po pewnym czasie grunt lekko osiądzie, w najwyższej części górki, tam gdzie będzie ujęcie wody, należy zrobić miejsce na pompę i zawór wodny. Najskuteczniejsze i najtrwalsze jest wymurowanie skrzynki ze zbrojonego betonu.
Wodę doprowadzamy na szczyt pagórka metalową lub wykonaną z elastycznego tworzywa rurą, tak samo jak w przypadku kaskady z kamieniami.
Duże płyty naturalnego kamienia możemy ułożyć bez żadnego spojenia.
Mała kaskada często może wymagać wzmocnienia. Szczególnie stabilne muszą być boczne murki.
Kaskada z elementów tworzywowych (fot. Oase)
Jeśli po obejrzeniu inspiracji i przeczytaniu naszego tekstu chcecie zobaczyć, jak wygląda budowanie kaskady ogrodowej na żywo, zachęcamy do obejrzenia poniższego video:
Jacek
Zjadł zęby na budowlance – dość powiedzieć, że w branży siedzi od kilkudziesięciu lat. Prawdziwy człowiek orkiestra. Najdłużej związany z naszym portalem. Najczęściej udziela praktycznych porad związanych z budową i remontem. Prywatnie miłośnik żeglarstwa i kryminałów.
