Modna elewacja z drewnianymi wstawkami. Co powinieneś o niej wiedzieć?

Elewacja jest wizytówką naszego domu. Może wpłynąć na percepcję całej bryły - „poprawić ją” w oczach oglądającego, albo sprawić, że budynek będzie wyglądał niekorzystnie. Dawniej nie przykładano wielkiej wagi do elewacji, ponieważ zwykle wznoszono dom z określonych materiałów, które często nie były później w specjalnie estetyczny sposób wykańczane! Współczesne rozwiązania technologiczne dają architektom i inwestorom duże możliwości popisu. Na uwagę zasługują coraz modniejsze elewacje z drewnianymi wstawkami. Co jest trendy w temacie drewnianych elewacji i co powinieneś wiedzieć o drewnie na zewnętrznych ścianach swojego budynku? Drewno na elewacji jest obecnie coraz modniejsze w nowopowstających budynkach mieszkalnych i nie tylko! Zachęcamy do lektury!

Kilka zdań o elewacji w ogóle

Elewacją nazywamy zewnętrzną powierzchnię ściany budynku z wszelkimi znajdującymi się na niej elementami budowli. A elementy te mogą być różne: od gzymsów, balkonów i ustępów, po obramienia okien. Często zamiennie ze słowem „elewacja” używa się terminu „lico budynku”. W zależności od położenia względem ulicy wyróżnia się kilka rodzajów elewacji:

• elewacja frontowa
• elewacja boczna
• elewacja tylna
• ogrodowa (dla budynków posiadających ogród).

Można też nazywać elewację ścian budynku w taki sposób, jak są ustawione względem kierunków świata, a więc: elewacja północna, wschodnia, południowa i zachodnia. Najbardziej reprezentacyjną elewacją jest zwykle elewacja przednia, w której najczęściej znajduje się wejście główne. Ta strona domu zyskuje też w terminologii architektonicznej miano „fasady”. Architekci rysując projekt ze ścianą elewacyjną domu podają dokładnie wielkość i położenie otworów okiennych, drzwi czy innych elementów dekoracyjnych względem całej szerokości i wysokości budynku. Podają także propozycję rodzaju zastosowanych materiałów wykończeniowych.

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pixabay

Elewacja dzisiaj

Współczesne elewacje można nazwać ze względu właśnie na rodzaj zastosowanych materiałów. Są elewacje z:

• kamienia naturalnego,
• cegły,
• drewna,
• tynku,
• mieszane.

Z powodu większej dostępności różnorodnych materiałów i technik wykończeniowych elewacje w domach miejskich i wiejskich bardzo się zróżnicowały. Wiele osób wznoszących swoje upragnione domu decyduje się na innowacyjne rozwiązania. Popularne staje się łączenie różnych materiałów, często kamienia, blachy i drewna. Zajmiemy się drewnem i drewnianymi wstawkami na elewacji.

Elewacja z okładzinami drewnianymi

Okładziny drewniane montuje się za pomocą specjalnego rusztu konstrukcyjnego. Podczas montażu nie wykorzystuje się zapraw i tynków zawierających wodę, dlatego tynki takie nazywają się „suchymi”. Elewację z drewnianymi wstawkami z wykorzystaniem tzw. rusztów można wykonać właściwie w każdych warunkach pogodowych.

Jak się to robi?

• Pod deskami elewacyjnymi musi znaleźć się konstrukcja nośna wykonana z zaimpregnowanego drewna. Koniecznie z drzewa iglastego.
• Jeżeli powierzchnie drewniane zajmują sporą część elewacji ściany budynku, to stosuje się też konstrukcje z metalowych profili.

Termoizolacja domu a drewniane elementy elewacji

Współczesne domy charakteryzują się różnorodnymi energooszczędnymi rozwiązaniami technicznymi. Rozwiązania te mają na celu ograniczenie strat ciepła. Dzieje się tak na przykład dzięki przegrodom budowlanym i zmniejszeniem ryzyka powstawania mostków cieplnych powodujących znaczne straty podczas ogrzewania domu. Dla prawidłowego wykonania elewacji z wykorzystaniem drewna ważne jest poprawne wykonanie izolacji cieplnej domu. Wykonując drewniane okładziny na elewacji domu najczęściej stosuje się wełnę mineralną, którą łatwo się układa między elementami rusztu, stanowiącego konstrukcję do przypięcia elewacji z drewna. Wełnę układa się jedno lub dwuwarstwowo. Potem koniecznie trzeba zakryć ją folią izolacyjną. Jej zadaniem jest skuteczna ochrona warstwy ocieplenia przed wiatrem i parą wodną. Elementy drewniane na elewacji same w sobie stanowią również warstwę ocieplającą!

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pinterest.com

Co daje drewno w elewacji?

Tynk i drewno to świetne połączenie. Te dwa rodzaje materiałów wykończeniowych mogą być gwarantem na ładną i nowoczesną elewację. Co daje drewno w elewacji? Z pewnością ociepla prostą, a nawet powiedziałabym, surową bryłę nowoczesnych domów. Drewno nadaje też szlachetności i elegancji budynkowi. Drewno, które używane jest przez człowieka do budowania od zarania dziejów powoduje też, że dom nabiera ponadczasowego wyglądu. Drewnianymi powierzchniami zamieszczonymi na elewacji ścian możemy dokonać korekty optycznej domu – skorygować jego kształt. Możemy też urozmaicić fasadę, podkreślić pewne jej elementy, jak np. okna, drzwi wejściowe, balkony. Drewniane panele w fasadzie z pewnością nadadzą nowoczesnemu budynkowi przytulności. Elewacje z drewnem są bardzo modne nawet w budownictwie publicznym. Architekci budynków dla firm i instytucji wskazują, że elewacja z elementami drewna podnosi prestiż, reprezentacyjność budynków, zwłaszcza w połączeniu ze szkłem, metalem czy cegłą! Drewno na elewacji wykorzystuje się więc w centrach handlowych, siedzibach firm i korporacji, basenach, muzeach, bankach, czy hotelach.

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pinterest.com

Gdzie stosuje się elementy drewniane w elewacji ściany?

Najczęściej elementy drewniane stosuje się na elewacji w miejscach, w których od razu można docenić jego wygląd: przy oknach, pomiędzy nimi, przy drzwiach, przy wejściu na taras. Dlaczego tak się dzieje? Drewniana elewacja nie tylko świetnie wygląda w tych miejscach, wpływa na dynamikę , ożywienie ściany, ale przede wszystkim drewno jest miłe w dotyku. Świetnie jest oprzeć się o drewniane elementy, a co ważniejsze, jeśli zabrudzimy powierzchnię wokół drzwi, okien, to z pewnością łatwiej będzie dokonać renowacji fragmentu drewnianego panelu niż przemalować całą ścianę pokrytą barwnym tynkiem! Wstawki drewniane na elewacji są więc bardzo praktyczne i komfortowe w codziennym użytkowaniu!

Jak uatrakcyjnić elewację z pomocą drewna?

Jeżeli uważasz, że Twoja fasada jest za szeroka, albo optycznie wydaje się za szeroka, to drewniane panele ułożone w pionie mogą skorygować wizualnie odbiór frontowej ściany. Drewno jest bardzo plastycznym materiałem pod tym względem, że łatwo nadać mu odpowiednią formę, wymiary i kolor. Nawet w nowoczesnych domach wykańcza się szczytową ścianę na poddaszach drewnem, ponieważ na ziemiach polskich takie wykończenie ma wieloletnia tradycję. Fasady z wykorzystaniem drewnianej elewacji są doskonałym rozwiązaniem dla domów nowoczesnych oraz tych, które są modernizowane! Oferowane na rynku deski elewacyjne pozwalają na tworzenie kreatywnych rozwiązań. Drewno na elewacji doskonale prezentuje się nawet w połączeniu z odmiennymi fakturami, kolorami, czy z pozoru nie pasującymi materiałami! Elewacje z drewna zestawia się chętnie i z piaskowcem o różnej barwie i stopniu chropowatości, i z gładkim metalem, szkłem, a nawet stalą!

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pinterest.com

Najlepsze gatunki drewna na elewacje

Specjaliści wskazują, że warto wykorzystywać lokalne gatunki drewna na elewację. Dlaczego? Ponieważ są one najlepsze dla panującego w danym państwie klimatu. Stolarze doskonale wiedza jak je zabezpieczać i jak zachowuje się drewno po 10 czy 30 latach. Lokalne gatunki drewna są też tańsze niż drewno egzotyczne. Najchętniej wykorzystywane gatunki do okładzin elewacyjnych to:

• Drewno sosnowe (łatwe w obróbce, stosunkowo tanie, wytrzymałe na obciążenia)
• Drewno świerkowe (tanie, łatwe w obróbce, ze względu na dużą zawartość żywic – trwałe)
• Modrzew (wytrzymałe i bardzo trwałe ze względu na mały roczny przyrost, łatwe w obróbce i suszeniu, ma charakterystyczne czerwono żółte zabarwienie, szlachetnie się starzeje)

Niektórzy inwestorzy propagują także użycie tzw. termodrewna. Termodrewno to po prostu rodzime gatunki takie jak świerk, osika, dąb czy sosna poddane obróbce termicznej czyli działaniu wysokiej temperatury i pary wodnej. Drewniane panele zyskują wówczas wyższa wytrzymałość, stabilność wymiarów czy są korzystniejsze ze względu na izolacyjność. W nowoczesnych domach z drewnianą elewacją wykorzystywane są także egzotyczne gatunki drewna: tatajuby, okume i meranti.

• Tatajuba ma żółtobrązowy kolor, a wraz z upływem czasu deski zaczynają ciemnieć nabierając ciemnobrązowej barwy.
• Okume to drewno o dość zróżnicowanej barwie desek. Mogą występować kolory od jasnożółtego po brązowy. Doskonale daje się wybarwiać , dzięki czemu łatwo można dostosować kolor desek do nawet najbardziej pomysłowej barwy tynków.
• Meranti świetnie komponuje się ze stolarką okienną wykonaną w tym samym gatunku drewna. Można uzyskiwać kolor desek od szarobrązowego przez czerwony do ciemnobrązowego.
• Czerwony cedr (drewno bardzo stabilne, odporne na czynniki atmosferyczne, ma dobre właściwości termoizolacyjne, jego cechą jest zróżnicowanie kolorystyczne w obrębie jednej deski, z czasem może zmieniać kolor na srebrzystoszary)
• Świerk skandynawski (w stosunku do krajowego świerka różni się ładniejsza fakturą drewna, ma lekko żółtawe zabarwienie, ma mało sęków i podobnie jak modrzew drzewo to ma mały przyrost roczny dlatego jest bardzo wytrzymałe).

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pinterest.com

Na co zwrócić uwagę układając elewację z drewna?

Wykonując elewację z drewnianymi elementami warto zwrócić szczególną uwagę na konstrukcję rusztu, czyli elementu nośnego elewacji. Łaty potrzebne do wykonania rusztu powinny mieć szerokość od 3 do 5 cm. Niektórzy montują drewniane deski do rusztu z aluminium. Łaty rusztu muszą być dobrze wypoziomowane, ponieważ w przypadku błędu będzie to miało wpływ na utrzymanie ciężaru oblicówki i przenoszenie na ścianę obciążeń wynikających z siły wiatru! Należy mieć na uwadze, że drewno pracuje! Łaty muszą być przytwierdzone jednym łącznikiem na całej ich szerokości.

• W przypadku, gdy wymaga tego sytuacja pomiędzy elementy rusztu trzeba włożyć ocieplenie. Ruszt wykonuje się wtedy na dwóch warstwach. Należy pamiętać, że ściana licowa wykonana z drewna musi być przewietrzana i należy zachować przestrzeń do dobrej wentylacji, czyli oddzielenie deski od izolacji lub ściany. Konieczne jest obłożenie ściany lub wełny folią wiatroizolacyjną.
• Jest też inna technika mocowania oblicówki do ściany i wykonania ocieplenia. Można to zrobić montując łaty do ściany za pomocą podkładek dystansowych. Deski elewacyjne montuje się od dołu do góry, nie mniej niż 30 cm od poziomu gruntu. W przypadku elewacji z desek ułożonych poziomo elementy łączy się na tzw. „wpust”. Do montażu należy użyć bezwzględnie wkrętów lub gwoździ, które będą odporne na rdzę!

Modna elewacja z drewnianymi wstawkami, źródło: Pixabay

Impregnacja drewna na modną elewację

Elewacja na lata, to taka elewacja, która jest poprawnie ułożona na ścianie i odpowiednio zabezpieczona przed wilgocią i owadami. Odpowiednio dobrane środki konserwujące pozwala na opóźnienie w starzeniu się drewna.

Impregnacja (najlepiej ciśnieniowa) powoduje, że:

• drewniana elewacja jest skutecznie zabezpieczona przed przedostawaniem się wody w głąb drewna,
• hamuje rozwój pleśni i grzybów,
• utrudnia przedostawanie się do drewna owadów,
• chroni przed ogniem,
• podkreślone zostają słoje, co jest dodatkowym elementem estetycznym.

Zabiegi impregnacyjne powinno się powtarzać co pięć lat. Impregnacja to nie wszystko. Drewno powinno być też poddane lakierowaniu, które chroni je przed wodą, słońcem, uszkodzeniami mechanicznymi i korozją biologiczną. Drewno lakierowane trzeba odnawiać nawet co dwa lata. Dzięki tak prowadzonej konserwacji przedłużymy trwałość swojej elewacji z drewnianymi wstawkami. Lakierownie ma jeszcze jeden atut, podkreśla rysunek drewna i ożywia jego barwę. Czasami, w przypadku, gdy istnieje niewielkie ryzyko zagrzybienia drewna czy uszkodzeń mechanicznych nie trzeba wykonywać lakierowania, a tylko malowanie. Malowanie drewna zabezpiecza je na ok. 5 do 8 lat. Stosowane farby jednak dosyć mocno pokrywają powierzchnię drewna, co powoduje, że czasami rysunek słojów zostaje zamalowany. Drewno na elewacji można poddawać też bejcowaniu. To technika, która powoduje, że substancje zabezpieczające wnikają w głąb drewna i nadają mu także kolor. Bejca powoduje, że drewno jest odporne na promieniowanie UV. Specjaliści do spraw drewnianych elewacji wskazują, że minusem bejcowania jest niezbyt skuteczna ochrona przed grzybami i pleśniami. W przypadku bejcowania drewna powinno się dodatkowo poddawać deski woskowaniu lub lakierowaniu. Do ochrony drewna stosuje się też tzw. lakierobjce. Polecane są w miejscach szczególnie narażonych na wilgoć. Są ochroną dla elementów drewnianych na elewacji na ok. 5 lat.

Nowoczesne domy charakteryzuje to, że często opracowywane są na planie kwadratu albo prostokąta i często mają dosyć prostą bryłę, bez zbędnych elementów dekoracyjnych. To powoduje, że jednym właściwie elementem, który może odróżnić dwa podobne projekty domów od siebie jest fasada budynku, która może zadecydować o charakterze domu. Dawniej o materiale, z którego powstawał dom decydowała dostępność materiałów i tradycja budowlana w regionie. Obecnie naszą swobodę w wyborze elewacji mogą ograniczać jedynie lokalne przepisy. Dobrze ułożona i starannie zabezpieczona elewacja z drewna z pewnością będzie piękną wizytówką domu. Elewacje z wykorzystaniem drewna można spotkać nie tylko na ścianach domów jednorodzinnych, ale coraz częściej pojawiają się modne elewacje z wykorzystaniem drewna w obiektach użyteczności publicznej. Drewno na elewacji integruje dom z otaczającą go przyrodą. Wystarczy naprawdę nawet nieduży fragment drewnianej elewacji, aby dom lub obiekt stał się bardziej przyjazny i przytulny dla mieszkańców i użytkowników, budził pozytywne skojarzenia.