Plusy i minusy ekologicznych domów z gliny

Archaiczny sposób budowania – z gliny – rozpowszechnia się z dekady na dekadę! Nieeee… to nie bajka! Jeśli dotychczas myślałeś, że domy z gliny to wymysł szalonych ekologów lub najuboższych warstw społecznych w państwach trzeciego świata – to się myliłeś! Zachęcamy do zapoznania się ze stara jak świat technologią, ale w nowoczesnej odsłonie! Takie domy wznosi się coraz powszechniej obecnie – na przykład blok mieszkalny w Skawinie, kościół w miejscowości Jawor Świdnica czy unikatowa szkoła w Kasince Małej. Koniecznie poznaj plusy i minusy ekologicznych domów! Zapraszamy do lektury!

Domy z gliny na przestrzeni wieków

Glinę i słomę wykorzystywano do budowy od tysiącleci. Przykładem są zikkuraty na terenie Mezopotamii, meksykańskie puebla, Mur Chiński, czy azjatyckie domy mieszkalne. W Polsce na przestrzeni wieków także wznoszono budynki z gliny. Budownictwo gliniane w Polsce znane było już w XVIII wieku. W branży architektonicznej znana jest publikacja nadwornego architekta rodzin Czartoryskich i Radziwiłłów – pochodzącego z Włoch Piotra Aignera – pt. „Budownictwo wiejskie z cegły glino-suszonej”. Aigner projektował dwory, kościoły a nawet pałace w tej technologii. Z gliny wykonany został XIX-wieczny pałac w Tarchominie wzniesiony z inicjatywy Tadeusza Mostowskiego, który z budowaniem z gliny zapoznał się przebywając we Francji. Do materiału powrócono w okresie po II wojnie światowej, a ruch budownictwa z gliny natęża się obecnie.

Przyjrzyjmy się jak były one wznoszone…

• Zikurraty – świątynne wieże wznoszone na terenach Mezopotamii. Konstruowane z trapezoidalnych platform pomniejszonych i nałożonych na siebie. Tarasy łączyły się ze sobą pochylniami - rampami. Zikkuraty wznoszono z cegły suszonej, wypalonej i glazurowanej. Budynki przekładano co kilka rzędów cegieł specjalnymi warstwami wykonanymi z mat trzcinowych, a całość sklejano specjalnym spoiwem. Wnętrze świątyni było tak uformowane, że pozostawiano wewnątrz ścian specjalne kanały poziome służące do wentylacji.
• Meksykańskie puebla – Indianie meksykańscy stworzyli wysoko rozwiniętą kulturę. Posiadali świetnych rolników-architektów, którzy potrafili wznosili kilkupiętrowe domy będące prawdziwymi fortecami – wykonywali je z cegły wykonanej z gliny, drewna i kamienia. Początkowo Indianie mieszkali w półziemiankach (domostwo wkopywane w ziemię, z konstrukcją ścian w postaci drewnianych belek zabezpieczających osuwanie się ziemi, ściany pokrywane były gałęziami, a potem wygładzane ziemią i gliną) a od VIII w.n.e zaczęto budować jedno i kilkupiętrowe budynki z cegły suszonej na słońcu, nazywanej adobe. Na wyższe piętra tych połączonych domów wchodziło się przez drabiny. Wykorzystywano czasami obrobiony piaskowiec czy drewniane belki. Przybyli do Meksyku konkwistadorzy nadali nazwę tym obiektom – Pueblo – ponieważ w języku hiszpańskim to słowo oznacza wioskę. W największych Pueblo mogło zamieszkiwać nawet kilkaset albo kilka tysięcy ludzi.
• Mur Chiński – zaliczony do cudów świata starożytnego. Wznoszony od czasów dynastii Ming przez ponad 2 tys. lat. Jego długość wynosi ponad 50 tys. kilometrów. Mur to wiele elementów obronnych połączonych ze sobą, wznoszonych z różnych rodzajów materiałów: z ubitej ziemi, gliny, kamienia. Wpisany na listę UNESCO i wyróżniony jako 1 z siedmiu nowych cudów świata.

Na czym polega budowanie z gliny?

Wznoszenie domów z gliny można wykonać na dwa różniące się technologicznie sposoby:

• Pierwszy sposób polega na mieszaniu gliny ze słomą, trocinami i lekką gliną tzw. keramzytem lub z gliną ciężką – czyli z piaskiem. Bloczki gliniane wykonywane są z wykorzystaniem prasy ręcznej lub hydraulicznej. Z tak wykonanych cegieł buduje się ściany zewnętrzne i wewnętrzne. Ściany łączy się specjalną zaprawą glinianą.
• Drugi sposób zakłada użycie drewnianych konstrukcji szkieletowych, które wypełnia się kostkami słomy, a w ostatniej fazie wszystko łączy się i zaciera grubą warstwą gliny. Dom wzniesiony w tej technologii ma zaskakująco dobry współczynnik przenikania ciepła – na poziomie U=0,12 Wm2K (Instytute für Baubiologie und Ökologie, Austria). Energooszczędność domów z gliny jest często powodem wyboru tego rodzaju technologii do wzniesienia domu, ponieważ w długiej perspektywie znacząco spadają koszty ogrzewania. Podobnie, jak w domach z bali – domy z gliny są ciepłe zimą i zimne latem!

Plusy domów z gliny

Zalety mieszkania w domach glinianych są następujące:

1. Technologia ta jest dużo tańsza od tradycyjnie używanych materiałów.
2. Tańsza jest robocizna.
3. Wiele prac można wykonać we własnym zakresie. Fachowcy twierdzą, że po odpowiednim przeszkoleniu dom z gliny będzie potrafił zbudować każdy uczestnik praktycznego szkolenia.
4. Krótki czas budowy – z reguły nie przekracza 4-6 miesięcy.
5. Użycie ekologicznych, naturalnych, nietoksycznych materiałów.
6. Trwałość i ognioodporność – dzięki grubemu tynkowi z gliny.
7. Idealne dla alergików, gdyż w domach utrzymuje się stałą wilgotność. Na tynkach glinianych nie osadza się kurz.
8. Są tak zbudowane, że stanowią świetną izolację termiczną i akustyczną.
9. Wznosząc dom z gliny można w łatwy sposób kształtować ściany i mogą one w zależności od wyobraźni inwestora przeradzać się w meble, ławy, półki, czy przybierać piękne, rzeźbione kształty.
10. Gliniane zabezpieczenie ścian zapewnia doskonałą cyrkulację powietrza.
11. Rachunki za ogrzewanie są około trzykrotnie mniejsze niż w domach tradycyjnych.
12. Brak stresów, które towarzyszą rodzinom podczas czasu trwania tradycyjnie wznoszonego domu.

Minusy budowania domów z gliny

Z pewnością do sporych minusów należy świadomość społeczności, w której żyjemy. Jeżeli planujesz wzniesienie domu z gliny to przygotuj się na to, że Twoi znajomi nie będą szczędzić Ci słów krytyki. Jakie są inne minusy?

1. Domy z gliny trzeba chronić przed anomaliami pogodowymi - na przykład przed powodziami. Kategorycznie nie powinny być wznoszone na terenach, którym grozi zalanie.
2. Domy należy chronić przed nadmiarem wilgoci.
3. Gliniane tynki z pewnością będą pękać podczas wysychania.
4. Projektując wnętrze należy pamiętać, że ściany wewnętrzne mogą dochodzić do 50-60 cm grubości!
5. Na terenie naszego kraju tylko niewielka liczba firm specjalizuje się w wykonywaniu domów z gliny od podstaw.
6. Może być trudność w uzyskaniu kredytu i ubezpieczenia inwestycji.
7. Grubość ścian może ograniczać powierzchnię użytkową budynku.
8. Materiały używane do budowy nie są standaryzowane, dlatego przed przystąpieniem do budowy zaleca się wykonanie testów sprawdzających jakość i przydatność surowców.

Domy z gliny – podsumowanie

Domy z gliny we współczesnym budownictwie traktowane są jako fanaberia miłośników ekologii bądź alternatywę dla mniej majętnych osób. Nie jest to jednak prawdą. Coraz powszechniej w Europie i Polsce wybiera się budownictwo z gliny jako alternatywę dla tradycyjnego systemu budownictwa. Dlaczego? Ludzie chcą uciekać z miast, konsumpcyjnego środowiska, pracy w wielkich korporacjach. Decydując się na ekologiczny dom wzniesiony w sposób znany od wieków. Dawne technologie budowania z gliny dopasowano do współczesnych realiów i potrzeb. Materiał z których wznosi się gliniane domy uważa się za ekologiczny, naturalny, mało przetworzony, nie zawierający w sobie żadnych substancji szkodliwych. Współczesne domy z gliny spełniają wszelkie normy techniczne. Podaje się informacje, że w zależności od standardu wykończenia średnia cena stanu zamkniętego to ok. 600-900 zł. za metr2. Z bloga mgr filozofii , który wzniósł dla swojej rodziny taki dom wynika, że dom o powierzchni ok.120m2 (z wykończeniem, bez przyłączy, wkładu kominkowego i tzw. białego montażu) to suma na poziomie 60 tys. zł. w tym ok. 50% kosztów materiałów to stolarka i pokrycie dachowe! Do tego należy doliczyć oczywiście prace zlecone. Domy z gliny i prasowanej słomy zaczęto wznosić w Stanach Zjednoczonych końcem XIX wieku. Mają ponad 100 lat i stoją!

Słoma i glina to idealna para. Sama glina nie ma dobrej izolacyjności, kruszy się i pęka. Słoma zaś jest łatwopalna i nie ma zbyt wysokiej akumulacji ciepła. Jednak łącząc glinę ze słomą uzyskujemy materiał, który eliminuje wady poszczególnych składników, a eksponujemy ich wartości. Współczesne domy z gliny wznoszone są w ciekawej formie architektonicznej. Często trendem jest wykończenie bez ostrych kątów, a więc wyoblenie kątów, zakończeń i kantów – co daje wrażenie ciepła i harmonii. Budownictwo glino-słomiane jest obecnie bardzo cenione w całej Europie.

źródło: Pinterest