Jeżeli jesteś lub będziesz użytkownikiem domu wielopoziomowego, to budując go i myśląc o jego wykończeniu zawsze pada to pytanie: Jakie schody? Jaka poręcz czy balustrada? Jeżeli przebywałeś kiedyś w domu tzw. „kostce” – masowo wznoszonej w czasach PRL-u, to wiesz, jak projektowano klatki schodowe, z czego wykonywano schody i poręcze. Na szczęście żyjemy w XXI wieku i nasze możliwości w zakresie koncepcji architektonicznych, formowania funkcjonalnej przestrzeni, czy wykończenia schodów w naszym domu są fantastyczne! Możliwości jest wiele. Od tanich i prostych po ... właściwie ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia i zasobność portfela. Jakie trendy związane z balustradami i poręczami pojawiły się w 2017 roku? Oto kilka propozycji.
Co to jest balustrada?
Balustrada jest pełnym bądź ażurowym zabezpieczeniem schodów, nazywana jest też „ogrodzeniem schodów”. Balustrada jest projektowana jako część klatek schodowych, ale także: tarasów, mostów, wiaduktów a nawet dachów. Balustradę montuje się dokładnie na krawędzi tych obiektów po to, aby pełniła funkcję związaną z bezpieczeństwem użytkowników, funkcję konstrukcyjną i ozdobną!
Mogą być różne rodzaje balustrad:
- pełna-murowana z cegły lub betonu (można zwieńczyć ją poręczą lub zwykłym parapetem)
- balustrada z pionowych tralek, które pełnią funkcję ozdobną i konstrukcyjną,
- balustrada z tzw. słupków, elementów wypełniających pomiędzy słupkami oraz poręczy.
- wyróżnia się też ażurową balustradę montowaną na tle specjalnej ścianki, którą fachowcy nazywają balustradą ślepą.
Poręczna poręcz
Poręcz nazywana też pochwytem przyściennym ma spełniać funkcję ochronną przed upadkiem z wysokości. Poręcze ułatwiają nam poruszanie się po schodach. Powinny zapewniać wygodę w użytkowaniu i sprawiać, że będziemy się czuli na schodach bezpiecznie i komfortowo. Jakie powinny być dobre poręcze? Nie tylko piękne, aby ewentualnie ozdabiać wnętrze - powinny przede wszystkim zapewniać wygodę w użytkowaniu. Koniecznym jest, aby były one w solidny sposób zamocowane do balustrady lub ściany. Wyróżnia się następujące rodzaje poręczy: drewniane, kamienne, ze stali nierdzewnej, mieszane - wykonywane z różnych materiałów.
Przepisy prawa budowlanego a balustrady i poręcze
W projektowaniu architektonicznym nic nie jest takie proste… stąd pamiętać należy, że balustrada i poręcz związane ze schodami w naszym domu obowiązkowo podlegają przepisom prawa. Minister Infrastruktury wydał rozporządzenie w dniu 12 kwietnia 2002 roku, w którym szczegółowo określił warunki techniczne budynków dopuszczonych do użytku publicznego. Szczególnie ważny jest tu rozdział VII, który jest związany z bezpieczeństwem użytkowania poszczególnych elementów wnętrz.
- Balustrady muszą być montowane przy schodach i podjazdach jeśli ich wysokość przekracza 50 cm.
- Balustrady powinny spełniać normy technologiczne i montażowe określone w tzw. Polskich Normach.
- Balustrada powinna mieć określona wysokość 90-110 cm i sztywność.
- Prawo budowlane mówi wyraźnie, że schody, które są odkryte z dwóch stron, bądź z jednej strony powinny być zabezpieczone balustradą, a schody ograniczone po obu stronach ścianami powinny posiadać poręcze.
- Obowiązkowo schody strome powinny mieć poręcze po obu stronach.
Zaskakujące schody w historii architektury - zainspiruj się!
Bardziej dekoracyjne formy schodów w budynkach mieszkalnych zaczęto wznosić dopiero w epoce renesansu. To właśnie w tej epoce nobilitowano klatkę schodową jako pomieszczenie ważne, funkcjonalne i piękne. W pałacach i willach projektowano schody reprezentacyjne na zewnątrz i wewnątrz budynków. Schody składają się z biegu schodów, podestów zwanych też spocznikami, stopni, balustrad i duszy – czyli wolnej przestrzeni pomiędzy dwoma biegami schodów. Spoglądając na klasyfikacje schodów widzimy, że schody można podzielić ze względu na to z czego są zbudowane, gdzie się znajdują, według tzw. przeznaczenia użytkowego, od kształtu w rzucie prostym, od kąta nachylenia, od ognioodporności, sposobu konstrukcji i rodzaju pracy. W zależności od tego jakie schody posiadamy w naszym domu, tak uwarunkowany może być kształt balustrady i poręczy. Innowacyjne balustrady i poręcze to nie jest wymysł ostatnich kilku dekad, możliwości technologicznych czy różnorodności dostępnych materiałów.
Oto kilka ciekawych przykładów z historii architektury:
- Schody i poręcze Michała Anioła w bibliotece Laurenziana w Watykanie
- Klatka schodowa Leonarda da Vinci
- Secesyjne balustrady i poręcze – na przykład V. Horta lub A. Gaudiego
- Folklorystyczne balustrady i poręcze – na przykładzie stylu narodowego w architekturze wymyślonego przez Stanisława Witkiewicza – Ojca – np. Willa Pod Jedlami w Zakopanem
Innowacyjne balustrady i poręcze
Poręcze montowane są w związku z zachowaniem ostrożności podczas użytkowania schodów, balustrady mogą być wykonane z żelbetu, betonu, kamienia, drewna, metalu, szkła, czy innych materiałów. W najnowszym budownictwie funkcjonalnie i ciekawie dobrana balustrada potrafi doskonale wpłynąć na wygląd i atmosferę wnętrza, podkreślić jego atuty i indywidualny charakter. Planując z czego wykonane będą schody oraz ich balustrada i poręcze trzeba wziąć pod uwagę:
- zakładany cel, który chcemy uzyskać
- funkcjonalność i bezpieczeństwo
- oraz wystrój wnętrza.
- to, że mieszkańcy mogą mieć pewne upodobania i przyzwyczajenia – na przykład fakt, że niektórzy nienawidzą zimnych w dotyku, metalowych poręczy, a inni znów nie czują się bezpiecznie zbiegając ze schodów, których balustrada wykonana jest ze szklanych paneli.
Myśląc o wykonaniu schodów, balustrady i poręczy z kamienia czy drewna warto wziąć pod uwagę to, że sprawdzają się one lepiej w większych wnętrzach i przy szerszych schodach, gdyż same zajmują sporo miejsca. Jeśli podoba nam się klimat nowoczesnych wnętrz, to zapewne chętniej sięgniemy po materiały typu: szkło, stal, przezroczyste panele. Kto woli tradycję chętniej wykona balustrady i poręcze z kamienia, drewna czy elementów kutych. Pamiętajmy, że klasyka nigdy nie wychodzi z mody. Czasami decydujemy się na jakąś innowację w naszych domach pod wpływem, chwili, trendu obowiązującego w danej chwili lub technologii, która jest nowością. Koniecznie rozważ i zastanów się dłużej lub „przegadaj” z domownikami ostateczny wygląd swoich schodów wraz z balustradami i poręczami, ponieważ są to elementy stałe w naszych domach. Nikt raczej nie wykonuje schodów co kilka lat! Śledząc trendy ostatnich lat w estetyce schodów, balustrad i poręczy można wysnuć tezę, że popularnością cieszą się balustrady łączone - wykonywane z różnych materiałów. Niektórzy wolą wykonać schody, balustrady i poręcze z gotowych elementów, które oferują nam składy lub markety budowlane. Jest to tanie rozwiązanie, gdyś montaż tych elementów może odbyć się z pominięciem ekipy fachowców. Przy użyciu podstawowych narzędzi, które posiada każdy majsterkowicz możesz samodzielnie wykonać całą pracę oszczędzając sporo pieniędzy.
Nowoczesne balustrady i poręcze
Nowoczesne balustrady i poręcze wykonywane są często na specjalne zamówienie z elementów łączonych. Oto kilka najnowszych trendów:
- Dużą popularnością cieszy się połączenie drewna i szkła ze względu na uniwersalność tych materiałów i fakt, że pasują praktycznie do każdego wnętrza i tego bardziej tradycyjnego i tego bardziej nowoczesnego.
- Inwestorzy chętnie sięgają po metal, gdyż daje się łatwo obrabiać i formować, tworząc zaskakujące rozwiązania optyczne dla schodów. Architekci wręcz wskazują, że po balustrady i poręcze z metalu sięgają miłośnicy nowoczesnych - industrialnych wnętrz. Metal jest materiałem, w którym możemy wycinać laserowo różnorodne wzory pasujące do konkretnego wnętrza - w ten sposób powstają balustrady spersonalizowane do gustów i ograniczone tylko fantazją właściciela!
- Powszechną nowością w materiałach, z których projektuje się innowacyjne schody, balustrady i poręcze jest stal. Tak samo łatwo daje się formować i malować, można ją wyginać tworząc oryginalne wzory. Profile stalowe można łączyć w zaskakujący, asymetryczny sposób. Takie balustrady i poręcze sprawiają wrażenia mega nowoczesnych, modernistycznych i minimalistycznych.
Oto kilka propozycji balustrad i poręczy:
Dawniej balustrady i poręcze wyglądały na przykład tak:
Balustrada spełniać ma podstawową funkcję - ma zapewniać bezpieczeństwo. Jeśli w domu przebywają dzieci lub osoby starsze, które potrzebują mieć mocne oparcie w poręczy i balustradzie – to sfera optyczna i estetyczne nie powinna nam przesłonić właśnie funkcjonalności i komfortu w użytkowaniu schodów. Balustrada razem z poręcza są nieodłącznymi elementami schodów, które jednocześnie pełnią ważną funkcję, ale mogą też być niezwykłą ozdobą wnętrza. Ułatwiają poruszanie się po schodach, spajają ze sobą dwie kondygnacje i nie ma możliwości, by nie wpływały na recepcję całego wnętrza! Architekci i projektanci wiedzą, że cienkie i proste tralki balustrady optycznie powiększają pomieszczenie, a masywne, tłoczone bądź rzeźbione tralki zmniejszają optycznie wnętrze, podkreślając wygląd czy kolor stopnic. Balustrada może być praktycznie niewidoczna, albo przykuwać uwagę we wnętrzu – wszystko to zależy od naszej fantazji, decyzji i zasobności portfela. O balustradach zewnętrznych pisaliśmy TUTAJ.
źródło: Pinterest, Pixabay, Wikipedia, Flickr
Ewelina
Miłośniczka sztuk i sztuczek, obserwatorka życia codziennego. Mama trójki dzieci, posiadaczka drewnianej chaty oraz dwóch kotów. Lubi przedmioty i wnętrza z duszą. W jej tekstach zobaczycie artystyczną wizję mieszkania, która być może zainspiruje Was do odrobiny szaleństwa we własnym “M”.