Prowadzenie instalacji elektrycznej w drewnianym domku letniskowym

W domu drewnianym trzeba szczególnie zadbać o bezpieczeństwo pożarowe. Zalicza się do tego także odpowiednie poprowadzenie instalacji elektrycznej.

O tym, jak podłączyć budynek do sieci elektroenergetycznej, decyduje rejonowy zakład energetyczny, który w warunkach technicznych przyłącza określa m.in., gdzie umieścić licznik i główne bezpieczniki, a także, jaki zastosować sposób ochrony przed porażeniem prądem.

Dobrze wykonana instalacja elektryczna niskiego napięcia w domku letniskowym musi spełniać kilka wymagań, by mogła zostać uznana za funkcjonalną, solidną i bezpieczną dla wszystkich użytkowników. Powinna być wykonana w taki sposób, by chronić:

• przed porażeniem prądem elektrycznym
• skutkami cieplnymi
• przepięciami powstającymi z powodu wyładowań atmosferycznych i łączeniowych.

Nowo powstałe oraz przebudowywane instalacje elektryczne powinny spełniać wymagania „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (Dz. U. nr 75 z 2002 r., poz. 690; Dz. U. nr 33 z 2003 r., poz. 270; Dz. U. nr 109 z 2004 r., poz. 1156; Dz. U. nr 201 z 2008 r., poz. 1238; Dz. U. nr 228 z 2008 r., poz. 1514; Dz. U. nr 56 z 2009 r., poz. 461; Dz. U. nr 239 z 2010 r., poz.1597; Dz. U. z 2012 r., poz. 1289) oraz Polskich Norm, przede wszystkim PN-IEC 60364 i PN-HD 60364. Zgodnie z ustawą o Prawie Budowlanym, pozostałe normy i opracowania technicznie powinniśmy stosować w trakcie projektowania i budowy, ale wyłącznie jako zasady wiedzy technicznej.

Pierwszym miejscem, do którego jest doprowadzona instalacja elektryczna z zewnątrz jest centralna rozdzielnica nazywana szafką rozdzielczą. Znajdują się w niej bezpieczniki i – ewentualnie – urządzenia i sterujące instalacją. Szafkę rozdzielczą umieszcza się najczęściej przy drzwiach wejściowych i od niej prowadzone są przewody elektryczne.

Planowanie – o tym musisz pamiętać

Planowanie instalacji elektrycznej w domku letniskowym powinno przebiegać podobnie jak w tradycyjnym domku jednorodzinnym. Należy wcześniej przewidzieć ilość gniazd wtyczkowych, łączników, wypustów oświetleniowych i obwodów do większych odbiorników energii.

Drewno używane do budowy domów jest najczęściej impregnowane różnymi środkami chemicznymi, by zmniejszyć jego łatwopalność. Pomimo tego należy podejść do tematu ze zwiększoną ostrożnością, gdyż drewno jest materiałem, które utrudnia oddawanie ciepła do otoczenia. Przykładowo zamiast 10 gniazd w jednym obwodzie, w budynku drewnianym powinniśmy przewidzieć ich maksymalnie 5-6. Najlepszym rozwiązaniem jest sporządzenie listy potencjalnych odbiorników, a następnie stworzenie schematu całej instalacji. Dobrym pomysłem jest zaplanowanie dodatkowych obwodów np. w kuchni czy w łazience, w której będzie można podłączyć dodatkowe urządzenia.

W czasie planowania instalacji elektrycznej należy przestrzegać kilku ważnych zasad:

• przy instalacji oświetleniowej używa się przewodów miedzianych o przekroju min. 1.5 mm2, a przy gniazdach wtykowych o przekroju min. 2.5 mm2;
• do zabezpieczenia obwodów oświetleniowych należy użyć zabezpieczeń o prądzie znamieniowym 10 A, a do gniazd wtyczkowych min. 16 A;
• instalację powinniśmy wykonać przewodami 3 oraz 5 żyłowymi;
• obwody muszą być objęte ochroną różnicowoprądową o wartości max. 30 mA;
• elementy przewodzące należy oddzielić od palnej powierzchni budynku materiałem izolacyjnym z grupy FH1;
• przekroje przewodów powinniśmy dobierać tak, by były zgodne z normą PN-IEC 60364-5-523.

Obwody wewnętrzne

W każdej instalacji, nawet tak małej, jaka zazwyczaj jest w domku letniskowym, powinniśmy wydzielić co najmniej dwa obwody – jeden zasilający punkty oświetleniowe, drugi zaś gniazda wtykowe. Zazwyczaj oddzielnie zasilane są też urządzenia sterowane wyłącznikami czasowymi lub zmierzchowymi, takie jak system nawadniania ogrodu czy oświetlenie zewnętrzne. Również oddzielny obwód powinien być przeznaczony do instalacji alarmowej.

Każdy obwód chroniony jest przed zwarciem lub przeciążeniem odpowiednio dobranym bezpiecznikiem, umieszczonym na tablicy rozdzielczej. Bezpieczniki montowane bliżej zasilania muszą mieć wyższą wartość od tych, które znajdują się bliżej odbiornika. Chodzi o to, aby w razie awarii odłączył się tylko ten uszkodzony obwód.

Na wierzchu

Bardzo często w drewnianych domkach letniskowych instalację elektryczną prowadzi się na wierzchu, po ścianie, lub w listwach przypodłogowych. Przewody umieszczone na ścianie mocuje się do niej specjalnymi uchwytami. Nie jest absolutnie dopuszczalne przybijanie przewodów gwoździami, nawet tymi najcieńszymi.

Stosowane w instalacji elektrycznej przewody typu YDYp powinny mieć izolację przeznaczoną do napięcia co najmniej 750 V. Rozgałęzienia instalacji, czyli połączenia przewodów muszą znaleźć się w puszkach nawierzchniowych. Także gniazda i wyłączniki w takiej instalacji będą nawierzchniowe.

W powyższy sposób mocuje się również instalacje w domach z bali, gdzie jednowarstwowa ściana nie pozwala na inne jej poprowadzenie.

W ścianie

Jeżeli wewnątrz drewnianego domu ściany są obłożone płytami gipsowo-kartonowymi lub gipsowo-włóknowymi, wówczas przewody prowadzi się w elastycznych rurkach instalacyjnych (tzw. peszel) lub przewodami wielożyłowymi w podwójnej izolacji typu YDYt lub YDYp. Rurki i wielożyłowe przewody montuje się do drewnianej ściany za pomocą wspomnianych wcześniej uchwytów, a następnie zakrywa płytami. Gniazda wtykowe i wyłączniki montuje się w typowych puszkach przystosowanych do mocowania w ścianach gipsowo-kartonowych.

Przelotki

Ważnym etapem jest przeprowadzanie przewodów przez drewniane ściany działowe. Należy wówczas stosować tzw. przelotki, które ułatwiają montaż przewodów i chronią je przed ocieraniem się o elementy konstrukcji.

Najkorzystniej jest umieszczać przelotki w półokrągłych podcięciach wykonanych w krawędziach belek, przewiercanie otworów na wylot jest bardziej skomplikowane i trudniej dotrzeć do instalacji w przypadku konieczności jej naprawienia czy wymiany.

Osprzęt

Puszki rozgałęźne, gniazda i wyłączniki prowadzone na wierzchu drewnianej ściany należy montować na podkładkach z blachy. Zapobiega to przeskokowi na elementy drewniane iskry, powstającej w chwili wyłączenia prądu. Ułatwia też rozchodzenie się ciepła wytwarzanego w gnieździe wokół wtyczki.

Wszystkie podłączenia przewodów należy dobrze dokręcić, aby się nie przegrzewały. To zalecenie odnosi się zresztą nie tylko do instalacji wykonywanych w łatwopalnych domach drewnianych.

W domu o drewnianym szkielecie instalacja elektryczna może być ukryta wewnątrz ścian. (fot. Gliwa)

Tu widać prawidłowe prowadzenie instalacji na drewnianej ścianie.

W domach drewnianych stosuje się puszki naścienne. (fot. Timex)

…lub umieszczane w płytach gipsowo-kartonowych, stanowiących poszycie ścian. (fot. Timex)

Jak wygląda typowa instalacja w domku letniskowym możecie zobaczyć poniżej:

Jeśli chcecie dokładniej zgłębić problem prawidłowego wykonania instalacji elektrycznej, zachęcamy do obejrzenia wybranych materiałów z poniższej playlisty: