Myślisz, że jesteś bezpieczny w swoim domu, bo kupiłeś sprawdzone produkty z certyfikatami? A wiedziałeś o tym, że modna cegła na ścianie jest produktem promieniotwórczym? Meble w twojej kuchni i w każdym innym pokoju wytwarzają szkodliwy dla zdrowia formaldehyd? Zobacz o czym jeszcze nie wiesz w temacie szkodliwości materiałów budowlanych i wykończeniowych!
Szkodliwe materiały na budowie, Zdjęcie: Pexels.com
Szkodliwość produktów – znana już w momencie ich zakupu
Prawo wymaga tego, by wszystkie sprzedawane materiały budowlane zostały uprzednio przebadane oraz dopuszczone do użytku. Producent musi ostrzec, czy stosowanie jego produktu jest szkodliwe i w jaki sposób zabezpieczyć się przed negatywnym wpływem. Wybrane materiały budowlane takie jak papy czy dachówki ceramiczne muszą być dodatkowo oznakowane symbolem CE lub odpowiednim znakiem budowlanym.
Ważne jest jednak również to, w jaki sposób użytkujemy dane wyroby – producent często podaje okres karencji i użytkowania, ponieważ w przypadku związków chemicznych poziom ich emisji zmienia się:
- z czasem – maleje np. podczas sezonowania, przy czym niektóre substancje toksyczne uwalniają się dopiero po wielu latach,
- z temperaturą – największa emisja następuje w czasie sezonu grzewczego i w lecie,
- z wilgotnością – im większa, tym wyższe stężenie szkodliwych środków w powietrzu.
UWAGA! Szkodliwość materiałów może się sumować!
Szkodliwe substancje w Twoim domu, Zdjęcie: Unsplash.com
Jak szkodzą materiały budowlane – bezpośrednie i poprzez promieniowanie
Oddziaływanie bezpośrednie w postaci oparów i pyłów, które możemy wdychać bądź mogą one na nas osiadać. Najbardziej szkodliwe są rozpuszczalniki organiczne zawarte w lakierach czy w farbach – chlorek winylu, styren, formaldehydy, fenol czy aminy. Negatywny wpływ na nasz organizm mają również plastyfikatory, utwardzacze i barwniki. Z materiałów o działaniu pylącym najbardziej szkodliwie wpływa azbest, który prowadzi nawet do chorób nowotworowych. Groźne są także węglowodory aromatyczne oraz chlorek winylu.
Podwyższone promieniowanie wykazują materiały zawierające w swoim składzie Ra-222, Ra-226, Th-228 lub K-40. Najbardziej promieniotwórcze są granit oraz żużel i popioły.
Gdzie występują szkodliwe substancje – czyli na to uważaj
Znamy już listę szkodliwych substancji, jednak czego dokładnie się wystrzegać? Gdzie najczęściej występują?
Kadm, azbest i ołów
W starych dachach możemy znaleźć azbestowe płyty, których pył jest rakotwórczy. Ołów i kadm mogą być wykorzystywane do produkcji profili okiennych PCW, ale jeśli postawimy na produkty renomowanych producentów, powinny być od nich wolne. Ołów może również występować w farbach.
Formaldehyd
Formaldehyd znajduje się w meblach, piankach, w papie, lakierach, barwnikach czy klejach. Działa drażniąco, uczulająco, jednak co ważne, z czasem jego emisja maleje. Niestety ma również silne działanie rakotwórcze, dlatego stosując produkt z tym składnikiem zabezpieczajmy drogi oddechowe i dobrze wietrzmy pomieszczenia. Według publikacji ITH 30-60% mieszkań w Polsce jest zanieczyszczona tą substancją w stężeniu przekraczającą bezpieczne wartości. Co ważne, aż w 20% badanych wnętrz jedynym źródłem były meble!
Chlorek winylu, fenole, benzen i toluen
Chlorek winylu może występować w panelach podłogowych, skrzydłach drzwiowych, wykładzinach czy ramach okiennych. Fenole są często obecne w sztucznych obiciach foteli i kanap, stopniowo uwalniając się do atmosfery.
Benzen i toluen są często w składzie żywic, klejów i farb, mogąc doprowadzić nawet do chorób nowotworowych.
Gdzie występują szkodliwe substancje, Zdjęcie: Unsplash.com
Popularne mity – czy wełna mineralna lub styropian szkodzą?
Wełna mineralna sama w sobie nie jest rakotwórcza, pomimo obecności formaldehydu. Według dyrektyw UE nie jest zaklasyfikowana jako takowa, jeśli jest dostatecznie biorozpuszczalna – a na bazie takich włókien produkuje się w Polsce wyroby izolacyjne dla budownictwa. Co ciekawe, emisja formaldehydu w wełnie jest o wiele niższa niż np. w twardych płytach drewnopochodnych stosowanych w budownictwie.
Dużo emocji wiąże się również ze styropianem, który pomimo różnych doniesień, nie szkodzi bezpośrednio zdrowiu. Styren używany do jego produkcji ulega polimeryzacji, stając się nieszkodliwym związkiem.
Azbest tak naprawdę nie szkodzi również zdrowiu, dopóki nie zaczniemy z nim pracować czyli ciąć płyty wykonane z azbestu, wiercić w nich itd. Jednakże włókna azbestu mogą również uwalniać się pod wpływem starzenia, przedostając się do układu oddechowego, w którym pozostają już do końca życia.
Promieniotwórcze materiały – czyli na to uważaj
Czerwona cegła, która często jest uważana za zdrową, również ma dosyć wysoki poziom naturalnej promieniotwórczości. Wszystkie cegły i inne wyroby ceramiki czerwonej, żużlobeton oraz beton komórkowy z popiołów lotnych mają takie właściwości. Nie ma jednak powodów do obaw – wszystkie oficjalnie dopuszczone materiały w budownictwie mieszczą się w normach.
Ściana z cegły, Zdjęcie: Unsplash.com
Szkodzą tylko w nadmiarze
Wybierając materiały budowlane, wykończeniowe czy meble, warto zwrócić uwagę na obecność substancji szkodliwych, które tak jak wspominałam, mogą uwalniać się przez wiele lat. Jest to ważne szczególnie w przypadku najmłodszych, dla których meble powinny być wolne od szkodliwych substancji. Oczywiście nie ma powodów do paniki, ale jeśli zaczynamy źle czuć się w domu czy w mieszkaniu, mamy problem z oddychaniem, ze skórą, to bardzo prawdopodobne, że mogą szkodzić nam substancje znajdujące się w naszym otoczeniu.
Wiedzieliście o szkodliwości wspomnianych wyżej produktów? Co was najbardziej zaskoczyło?
Monika
Z wykształcenia architekt wnętrz, który jest zapatrzony w nowoczesne i minimalistyczne wnętrza. Z zawodu copywriter, z pasji grafik i kinoman. Zainteresowania naszej ekspertki obracają się wokół wszystkiego co piękne, designerskie i... praktyczne. Jak każdy prawdziwy Polak uważa, że nie ma rzeczy, której nie umiałaby zrobić lub naprawić.
