Wełna szklana a wełna mineralna – jako materiał izolacyjny

Pozornie zarówno wełna mineralna skalna, jak i wełna szklana nie różnią się zbytnio. Obie tworzą bardzo dobrą izolację termiczną, akustyczną oraz przeciwogniową. Jednakże posiadają cechy, które je różnią. Poznaj najważniejsze parametry, różnice i oznaczenia, dzięki którym lepiej podejdziesz do tematu izolacji ścian czy stropów.

Wełna szklana a wełna mineralna – jako materiał izolacyjny

Bardzo często używa się nieprecyzyjnych określeń nazywając te materiały ogólnie wełną mineralną, sprowadzając je tym samym do jednego mianownika. Znajdują zastosowanie głównie w budownictwie jednorodzinnym, mają podobne właściwości i podlegają tej samej normie. Pomimo tego warto znać podstawowe różnice między nimi, by lepiej dokonać wyboru materiału izolacyjnego. 

Wełna mineralna szklana

Wełna mineralna szklana powstaje w bardzo podobny sposób jak wełna skalna, z tą różnicą, iż robi się ją z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej pochodzącej z recyklingu. Produkuje się z niej płyty i maty. W piecu roztapia się jej składowe w temperaturze rzędu 1200-1500 oC, a następnie materiał trafia do maszyn rozwłókniających, gdzie strumień ciekłego szkła jest kierowany na rozwłókniający dysk. Włókna przechodzą przez pierścień z lepiszczem, a kolejno bębny strefy formowania tworzą kobierzec wełny.

Następnie wełna trafia do komory polimeryzacyjnej, w której jest utwardzana przez lepiszcza. Produkt jest chłodzony na linii, a w dalszych krokach kontroluje się rozkład jego włókien, a następnie pokrywa folią, papierem lub włókniną. Ostatnim etapem jest cięcie poprzeczne i pakowanie produktów.

Układ włókien w płytach i matach jest ukierunkowany bardziej równolegle do ich powierzchni, co wymaga użycia do produkcji większej ilości substancji zlepiającej, lecz poprawia wiele innych parametrów, jak np. współczynnik przewodzenia ciepła.

Wełna mineralna, źródło: pinterest.com

Wełna mineralna skalna

Surowcem stosowanym do produkcji wełny mineralnej skalnej jest bazalt, gabro, dolomit lub kruszywo wapienne oraz materiał pochodzący z recyklingu (brykiety mineralne). Podczas jej powstawania dochodzi do roztopienia w temperaturze wulkanicznej i rozwłóknienia. Następnie włókna zlepia się przeznaczoną do tego celu żywicą i formuje konkretne produkty, czyli płyty, maty, otuliny lub wytwarza luźne strzępki nazywane granulatem. Włókna w płytach i matach mają zazwyczaj układ rozproszony – by tego dokonać, poddaje się je procesowi zmiany kierunku włókien. Na końcu gotowy produkt trafia do komory polimeryzacyjnej, by nadać mu końcowe właściwości.

Podobieństwa i różnice pod względem parametrów i właściwości

• Izolacja ciepła – obie wełny w tym przypadku różnią się względem siebie. Do tej pory liderem izolacyjności cieplnej jest wełna szklana. Izolacyjność termiczną (cieplną) określa się poprzez współczynnik przewodności cieplnej lambda λ – im niższy, tym lepiej.
• Izolacja akustyczna – zarówno wełna szklana, jak i skalna charakteryzują się dużą chłonnością akustyczną, małą sztywnością dynamiczną i skutecznym tłumieniem wewnętrznej energii akustycznej. Znajdują się one w czołówce materiałów polecanych do wykonywania izolacji akustycznych, jednakże pod względem gęstości, wełny mineralne szklane uzyskują lepsze parametry pochłaniania dźwięku niż wełny mineralne skalne.
• Stopień nasiąkania – nasiąkliwość obu wyrobów jest na podobnym poziomie.
• Odporność na ogień – nieco lepszą odpornością na ogień wykazuje się wełna mineralna skalna. Produkuje się z niej wyroby, dla których nie będzie straszna temperatura dochodząca do 1000°C. Wełny posiadają swoją klasę reakcji na ogień – A1 lub A2. Pamiętajmy o tym, że odporność na ogień nie dotyczy spoiwa, a jedynie włókien, dlatego wełna kamienna (skalna) wygrywa tym parametrem.
• Sprężystość – wełnę szklaną można kompresować do mniejszej objętości. W opakowaniach podobnej wielkości zmieścić się może trzy razy więcej wełny szklanej niż skalnej.
• Wytrzymałość na ściskanie – bardziej odporna na ściskanie jest wełna skalna, głównie ze względu na to, że można zastosować większą gęstość materiału. Dlatego jest polecana do izolacji tam, gdzie będzie poddawana znacznym obciążeniom.
• Paroprzepuszczalność – wełna skalna i szklana cechują się praktycznie taką samą paroprzepuszczalnością, która dla wełny mineralnej wynosi ok. 1,3-1,4.
• Nasiąkliwość – wełna mineralna jest zawsze nasączana specjalnymi substancjami mającymi za zadanie zabezpieczyć ją przed wchłanianiem wody. Większa gęstość powoduje mniejszą nasiąkliwość, a co za tym idzie, na tym polu wygrywa wełna skalna. W przypadku wełny skalnej po wysuszeniu wraca ona do swoich pierwotnych parametrów, przy czym w przypadku wełny szklanej następuje ich pogorszenie.

Ocieplenie z wełny, źródło: pinterest.com

Oznaczenia wełny mineralnej

Wyroby z wełny mineralnej są zawsze oznaczone kodem, dzięki któremu odczytamy wszystkie najważniejsze parametry. Kod może wyglądać np. MW-EN13162-T1. Jak należy go odczytać?

MW – wełna mineralna;

EN 13162 – numer normy europejskiej;

T1 – klasa tolerancji grubości;

Inne informacje zawarte na etykiecie produktu:

MUi – przenikanie pary wodnej;

TR – wytrzymałość na działanie sił zrywających;

WS/WL (P) – krótkotrwała nasiąkliwość wody/długotrwała nasiąkliwość wodą.

Wełna – kiedy jaką stosować

Oba rodzaje wełny są stosowane szeroko w wykonywaniu izolacji technicznych i budowlanych. Pomimo tego, że ich parametry są zbliżone, znajduje się różnice w ich zastosowaniu, o których warto pamiętać. Wełny szklane ze względu na mniejszą gęstość są wykorzystywane do izolacji dachów skośnych i lekkiej zabudowy. Na dachach płaskich i na fasadach układa się wełnę skalną.

Produkty wraz z standardowym zastosowaniem:

• płyty – używane najczęściej jako termoizolacja fundamentów, ścian zewnętrznych metodą ETICS, ścian szkieletowych, działowych czy dachów skośnych. Płyty są dostępne w wielu rozmiarach i grubościach. W przypadku większych obciążeń stosuje się wełnę skalną, w przypadku konstrukcji szkieletowych szklaną.
• twarde płyty płaskie i kliny – używane do izolowania dachów krytych papą i innych miękkim materiałem.
• maty i filce – stosowane do dachów skośnych, ścianek działowych czy wypełniania szkieletów metalowych i drewnianych.
• otuliny – przeznaczone do izolowania rur.
• granulaty – używane w miejscach, w których nie można umieścić innych form wełny.

Jeśli nie jesteśmy pewni, jakie materiały dobrać do konstrukcji, powinniśmy przeprowadzić audyt energetyczny. Ważne jest wyeliminowanie przede wszystkim mostków cieplnych, dlatego bierze się pod uwagę wszystkie parametry produktów – od grubości izolacji, jej rodzaju czy nawet kosztów.

Panuje również przekonanie, że stosując wełnę mineralną skalną narażamy się na osiedlenie się gryzoni czy owadów – fachowcy podkreślają jednak, że prawidłowy montaż nie pozwoli na zagnieżdżenie się żadnych szkodników czy insektów.

Wełna skalna, źródło: pinterest.com

Izolacja na miarę XXI wieku

Zarówno wełnę szklaną, jak i skalną można wykorzystywać do wszelkiego rodzaju izolacji cieplnych. Odpowiednie płyty i maty nadają się do ocieplania poddaszy, fundamentów, podłóg na gruncie oraz jako wypełnienie izolacyjne w ścianach trójwarstwowych, konstrukcjach szkieletowych itp. Należy jedynie odpowiednio je dobrać i zadbać o prawidłowy przebieg ich montażu.