Wentylacja w domu jednorodzinnym - jak o nią zadbać?

Prawidłowo funkcjonująca wentylacja w domu jednorodzinnym to podstawa dobrego samopoczucia domowników, prawidłowego składu powietrza oraz wilgotności. W artykule przybliżamy temat realizacji wentylacji naturalnej, z rekuperatorem oraz z anemostatami i przepustnicami. Podpowiadamy również, czym grozi nieprawidłowo funkcjonująca wentylacja.

Dlaczego wentylacja domu jest taka istotna?

Instalacja wentylująca obiekt budowlany ma za zadanie ułatwiać wymianę powietrza z zewnątrz i z wewnątrz. Powietrze z wewnątrz musi być usuwane poza dom, natomiast powietrze z zewnątrz dostarczane do środka.

Jeżeli system wentylacji nie działa prawidłowo, w domu drastycznie wzrośnie poziom dwutlenku węgla, zaczną gromadzić się zanieczyszczenia, takie jak kurz, roztocza, czy zarodniki pleśni, a także wszelkie zanieczyszczenia emitowane przez domową chemię lub obiekty. Nieefektywny system wentylacji spowoduje również wzrost wilgotności powietrza, co w połączeniu z zaduchem stworzy wręcz idealne warunki do rozwoju wszelkich grzybów, porostów i pleśni. Organizmy te wpłyną na niszczenie ścian, odzieży, reakcje alergiczne.

Przebywanie w domu z nieprawidłowo działającą wentylacją przyczynia się do senności, bólów głowy, osłabienia, depresji, rozkojarzenia, mdłości i wielu innych niekorzystnych objawów zdrowotnych.

Systemy wentylacji naturalnej

Najpopularniejszy, najprostszy i najtańszy system wentylacji wykorzystywany w domu jednorodzinnym. Jak wskazuje nazwa, wentylacja naturalna funkcjonuje bez konieczności stosowania skomplikowanych systemów i aparatury, a wymiana powietrza opiera się na różnicy temperatur wewnętrznej i zewnętrznej.

Wymiana temperatury działa w następujący sposób: zimne powietrze z zewnątrz wypycha ciepłe i wilgotne powietrze z wewnątrz budynku. Wymiana ta działa wyłącznie w pomieszczeniach, w których zamontowano dwie pary drzwi. Naturalna wymiana powietrza zwana jest również wymianą grawitacyjną.

System wentylacji naturalnej składa się z kanałów i kratek wentylacyjnych, a także nawiewników. Kanały wentylacyjne stanowią ciąg dla ciepłego powietrza, które trafia do kanałów przez kratki wentylacyjne i dalej zostaje wypuszczane na zewnątrz. Kratki wentylacyjne mogą być zamontowane na stałe lub sterowane ręcznie albo automatycznie. Nawiewniki to elementy, przez które powietrze trafia z zewnątrz do wewnątrz budynku. Nawiewniki mogą być implementowane w ścianach lub oknach. Podstawową zasadą montażową jest mocowanie nawiewników odpowiednio wysoko, na wysokości około 2m od poziomu gruntu. Nawiewniki mogą być montowane nad grzejnikami, dzięki czemu powietrze zostanie od razu nagrzane do wyższej temperatury.

Wentylacja grawitacyjna ma wiele zalet, jednak należy pamiętać o tym, że tego typu system wentylacji jest mocno uzależniony od warunków atmosferycznych. Wentylacja naturalna może nie być wystarczająca w lecie podczas upałów. W zimie natomiast wpuszczane powietrze będzie znacząco ochładzać pomieszczenia. Podczas projektowania systemu wentylacji, możemy zdecydować się na dodatkowe zamontowanie wentylatorów w kanałach wentylacyjnych, które przyśpieszą ruch mas powietrza.

Wentylacja z rekuperatorem

Ten rodzaj wentylacji składa się z wentylatora nawiewnego, który dba o regulowanie mas powietrza, które docierają do obiektu budowlanego z zewnątrz. System ten jest o wiele wydajniejszy, jednak bez rekuperatora system montowany wyłącznie z wentylatorem nawiewnym nadal pozostaje kłopotliwy podczas wymiany powietrza w zimie, gdzie ogrzane powietrze wędruje na zewnątrz, natomiast zimne z zewnątrz musi zostać ponownie ogrzane. Rekuperator w instalacji umożliwia wymianę ciepła między powietrzem ciepłym wychodzącym, a zimnym wchodzącym. Dzięki temu nie tracimy cennej energii i możemy znacząco oszczędzić na rachunkach związanych z ogrzewaniem domu. Dodatkowo, rekuperator w lecie chłodzi powietrze wchodzące z zewnątrz.

System wentylacji z rekuperatorem warto wzbogacić o regulację prędkości wentylatora, a także możliwość wyłączenia wymiennika ciepła w okresie wiosennym. Ponieważ w tym czasie nie ma potrzeby ochładzać lub ogrzewać powietrza z zewnątrz.

Na rynku znajdziemy rekuperatory krzyżowe, obrotowe, rurowe i przeciwprądowe. Rekuperatory krzyżowe to najprostsze konstrukcje, które składają się z dwóch płyt ułożonych równolegle. Rekuperatory obrotowe to z kolei jedne z najbardziej skomplikowanych konstrukcji. Składają się z elementów obrotowych o dużej skuteczności mieszania powietrza. Rekuperator rurowy to jeden z najbardziej skutecznych wymienników (nawet do 90%).

Wentylacja z przepustnicami i anemostatami

Systemy wentylacji mechanicznej opierają swoje działanie na przepustnicach i anemostatach. Anemostaty są to elementy wykonane z aluminium lub tworzyw sztucznych, które dbają o nawiewanie i wywiewanie powietrza. Dzięki kierownicom strug są w stanie regulować kierunek mas powietrza. Zwykle anemostaty wykorzystuje się w przemyśle, biurowcach, czy halach i magazynach.

Przepustnice działają na podobnej zasadzie. Kierują masy dopływ powietrza za pomocą przepustnic. Obecnie wykorzystuje się przepustnice automatyczne i ręczne. Mogą być wykonywane z aluminium, stali lub materiałów syntetycznych.