Wszystko czego nie wiedziałeś o betonie architektonicznym

Coraz więcej ludzi interesuje się betonem architektonicznym w kontekście nowych materiałów w budownictwie. Beton architektoniczny jest materiałem, który nie wymaga pokrywania dodatkowymi warstwami – ani tynkiem, ani żadną inną okładziną! Traktowany jest jako materiał budulcowy i wykończeniowy jednocześnie. Beton architektoniczny jest materiałem efektownym i eleganckim. Jeśli jesteś zainteresowany tym, co to jest za materiał i jak mógłbyś go wykorzystać – to zapoznaj się z naszym artykułem!

Co to jest beton architektoniczny?

Beton architektoniczny to odmiana betonu. Jest to rodzaj powierzchni betonowej o określonych wymaganiach pod względem jego wyglądu zewnętrznego. Beton architektoniczny nazywany jest:

• betonem strukturalnym,
• fasadowym
• bądź elewacyjnym.

Można z niego konstruować elementy nazywane w języku budowlańców – monolitami, ale też elementy prefabrykowane, które nie pełnią funkcji konstrukcyjnych tylko dekoratorskie. Beton przez wielu kojarzony jest z czasami PRL, a konkretniej z budowlami typu „wielka płyta, które masowo powstawały w latach 60, 70 i 80-tych XX wieku. Wiąże się to z pewnością ze złymi doświadczeniami i obserwacjami dot. jakości i wykonania obiektów z płyt betonowych. Beton jest materiałem, który wcale nie powstał w minionym wieku, ani nawet 200 lat temu - jest dużo starszym wynalazkiem! Jak starym?

Historia betonu w skrócie

Oto historia betonu w dużym skrócie:

1. W Galilei na terenie Izraela  odnaleziono budowle, w której podłogi i elementy ścian wykonano z betonu ze spoiwem wapiennym i kruszywem z rozdrobnionego wapienia.
2. Za pomysłodawców  betonu uważa się Rzymian, którzy posiadali umiejętność budowy z wykorzystaniem konstrukcji betonowych już w IV w.p.n.e. Beton wytworzyli ok. wiek później z mieszaniny kamieni, cementu oraz wody. Beton ten składał się z innej niż współczesna – zaprawy – z zaprawy wapiennej z domieszką popiołu wulkanicznego. Informacje o mieszaninie znajdziemy w traktacie pochodzącym z I w.p.n.e pt. „O architekturze ksiąg dziesięć” autorstwa Witruwiusza, rzymskiego architekta. Z czasów rzymskich pozostało do dzisiaj wiele obiektów wzniesionych dzięki betonowi. Wznoszono obiekty sakralne i świeckie, o ścianach prostych i łukowatych.
3. W XVIII wieku dopiero opatentowano tzw. cement Parkera. Cement ten nazywany był romańskim, ponieważ przypominał mieszaninę antyczną.
4. Materiał rozpoczęto produkować w Anglii i Francji. Fabryki betonu zaczęły szybko powstawać w wielu innych państwach.
5. Beton, jaki my znamy został wynaleziony na bazie tzw. cementu portlandzkiego i opatentowano go w 1845 roku.

Źródło PIXABAY

Współczesny beton

Współczesny beton różni się od tego archaicznego tzw. czynnikiem wiążącym. Beton jest mieszaniną różnego rodzaju kruszyw. Mieszanka taka w wyniku hydratacji cementu ulega wiązaniu i twardnięciu. Przez to staje się ona materiałem trwałym. Tworzywo jakim są płyty z betonu architektonicznego są uważane za materiał trwały i niezwykle wysokiej jakości. Płyty z betonu architektonicznego znajdują zastosowanie w kształtowaniu estetyki i wykończenia wnętrz. Używa się ich w wykończeniu pomieszczeń mieszkalnych i aranżacji miejsc użyteczności publicznej. Można okładać nimi ściany na zewnątrz. Technologia XXI wieku spowodowała, że teraz otwierają się nowe możliwości związane z kształtowaniem nowoczesnych form budowlanych z wykorzystaniem płyt betonowych. Nie jest tajemnicą, że doskonała jakość płyt betonowych uzależniona jest od zastosowanych do produkcji surowców. Na uwagę zasługuje najbardziej jakość i rodzaj cementu, jakość kruszyw, zastosowanych domieszek chemicznych oraz dodatków modyfikujących tzw. matrycę cementową. Składniki te poważnie wpływają na ostateczny efekt betonu, jego jakość i trwałość. Ważne w procesie produkcyjnym jest też rozdrobnienie składników, ponieważ wpływa to na uzyskanie dobrych parametrów związanych z wytrzymałością na ściskanie. Technologia wytwarzania płyt betonu architektonicznego opiera się nie tylko na składnikach, ale także na dokładności dozowania materiału. Jest to potrzebne z perspektywy uzyskania jednorodności mieszanek. Jest to jeden z warunków uzyskiwania stałych, jednolitych i powtarzalnych płyt.

Źródło PIXABAY

Parametry betonu architektonicznego

Beton architektoniczny uważany jest za materiał, który pod względem wytrzymałości i trwałości nie odbiega od standardowego betonu. Jego atutem jest estetyczny wygląd i fakt, że nie trzeba pokrywać go żadną powłoka wykończeniową. Płyty powstają w wyniku manualnej obróbki materiału. Obróbka mechaniczna może mieć wpływ na odmienność kolorystyczna i wymiarową. Beton architektoniczny ma gładką powierzchnię i widoczną warstwę strukturalną. W zależności od zabiegów technologicznych dot. wytwarzania płyt betonowych mogą one posiadać różna ilość wżerów w materiale. Jest to uwarunkowane także sposobem formowania płyt. Technologia wytwarzania wpływa także na widoczne przebarwienia, czy smugi. Specjaliści wskazują, że te elementy podkreślają organiczne pochodzenie płyt i wizualną, szlachetną formę zewnętrzną. Elementom wykonywanym z betonu architektonicznego można nadać właściwie dowolny kształt, kolor i fakturę. Cechą płyt wykonanych z betonu architektonicznego jest jednak to, że mogą ulegać pewnym przebarwieniom jeśli beton ma kontakt z wodą lub innymi ciekłymi materiałami. Do płyt betonowych stosuje się specjalne, dedykowane impregnaty, którymi można pokryć płyty w celu ochrony ich przed powstawaniem zacieków, grzybów lub pleśni na powierzchniach wykończonych nimi. Płyty wykonane z betonu architektonicznego mają duża wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Jeśli okładane są nimi ściany zewnętrzne budynku, to beton architektoniczny wykazuje się wysoka odpornością na warunki atmosferyczne, zarówno na wysokie jak i niskie temperatury. Materiał jest mrozoodporny i odporny na nasiąkanie. W procesie produkcyjnym nie stosuje się syntetycznych włókien, które negatywnie wpływają na jakość płyt. Każdy etap produkcyjny jest pod odpowiednią kontrolą. Płyty przechodzą badania i testy na poszczególnym etapie procesu wytwarzania. Producenci posiadają odpowiednie atesty i normy świadczące o jakości wytwarzanego materiału. Pewne normy mają stosowne atesty dla osób, które są alergikami. Fachowcy piszą też o korzystnym mikroklimacie dzięki odpowiedniej cyrkulacji i wymianie powietrza.

Źródło PIXABAY

Gdzie można stosować beton architektoniczny?

Płyty betonu architektonicznego mogą być wykorzystywane do wewnątrz i na zewnątrz. Można budować z nich ścian, podłogi oraz nowoczesne elementy architektoniczne. Buduje się z nich schody. Z płyt betonu architektonicznego można ułożyć zaskakującą nawierzchnię ogrodową, czy tarasową oraz uformować donice czy inne elementy, które mogą posłużyć jako siedziska czy ławy ogrodowe. Beton architektoniczny może być wykorzystywany praktycznie w każdym pomieszczeniu, nawet w kuchni i łazience. Montaż płyt jest szybki i niezbyt skomplikowany. Płyty mogą być kładzione na różnych powierzchniach, na przykład na wylewkach, czy starych płytkach ceramicznych. Można z nich wykonywać też na przykład blaty, siedziska, elementy dekoracyjne do kominków, ogrodzeń, czy dekoracyjne mozaiki i elementy elewacyjne ścian wewnętrznych i zewnętrznych. Beton architektoniczny wykorzystywany jest chętnie do wnętrz nowoczesnych, minimalistycznych.

Źródło PIXABAY

Producenci płyt z betonu architektonicznego oferują:

• Płyty gładkie
• Oraz płyty faktualne w postaci innowacyjnych płyt z różnymi rysunkami na powierzchni: drewna, worka płóciennego o różnorodnych odcieniach- szarości, zieleni, błękitu czy czerwieni. Każda tego typu płyta powinna jednak być pokryta specjalnym laminatem, na przykład z żywicy epoksydowej. Jest to swoista ochrona przed kurzem, czy przed szkodliwym działaniem zjawisk atmosferycznych.

Źródło PIXABAY

Montaż betonu architektonicznego

Zanim dokonamy zakupu płyt trzeba przemyśleć charakter wnętrza. Oferowane na rynku płyty mają różne faktury, odcienie i kolory. Niektóre płyty są praktycznie idealnie gładkie, inne zaś posiadają piękne faktury. Płyty mają różne wymiary. Najchętniej stosowane to 50 na 100 cm. lub 60 na 120 cm. Im płyta jest większa, tym jest droższa. Montaż płyt architektonicznych wykonanych z betonu może być sporym wyzwaniem dla amatorów, ponieważ metr kwadratowy płyty betonowej może ważyć nawet 40 kg. Dlatego trzeba pamiętać, że nie każda ściana będzie się nadawała do ozdobienia. Ściany z płyt kartonowo-gipsowych bezwzględnie wymagają wzmocnienia konstrukcji. Przycinanie płyt powinno być wykonywane narzędziami do kamienia a nie do glazury. Inaczej płyty mogą popękać. W przypadku tej stosunkowo nowej technologii dekorowania ścian warto zainwestować w fachową ekipę remontową, która wykonana za nas wszelkie prace, abyśmy mogli cieszyć się nimi przez długie lata.

Źródło PIXABAY

Beton architektoniczny staje się coraz w powszechniej stosowanym elementem zarówno w obiektach użyteczności publicznej, jak i domach prywatnych. Jest to materiał efektowny i na tyle niesamowity, że zupełnie odmienia aranżację wnętrz, w których jest zastosowany. Wnętrza sprawiają wrażenie minimalistycznych, surowych, ale jednocześnie bardzo eleganckich i nowoczesnych. Płyty doskonale wyglądają we wnętrzach, jak i na zewnątrz obiektów. W magazynach „wnętrzarskich” i na blogach internetowych został okrzyknięty jako „hit w aranżacji wnętrz”. Szczególnie, że pojawiły się specjalne panele 2D i 3D, które umożliwiają wykonanie pięknej ozdoby całej ściany, bądź jej wybranego fragmentu. Beton stał się więc inspiracją dla designerów wnętrz i zdecydowanie podbił serca wielu architektów wnętrz.